$R$ ત્રિજ્યાની ડીશની સપાટી પર $Q$ વિધુતભાર નિયમિત વિતરીત થયેલો હોય, તો તેના અક્ષ પર સ્થિતિમાન ગણો.
ધારોકે, ડીશના કેન્દ્રથી $x$ અંતરે તેના અક્ષ પર $P$ બિંદુ છે અને ડીશને અસંખ્ય સંખ્યામાં વિદ્યુતભારિત રિંગમાં વિભાગેલો કલ્પો જે નીયે આકૃતિમાં દર્શાવ્યું છે.
ધારોક, રિંગની ત્રિજ્યા $r$, જાડઈ $d r$ અને વિદ્યુતભાર $d q$ છે.
$\therefore \sigma d A =\sigma 2 \pi r d r \quad \text {... (1) }$
$P$ બિંદુ પાસે સ્થિતિમાન,
$d V =\frac{k d q}{r}$
રિંગ પરનો વિદ્યુતભાર $d q=+\sigma\left[\pi(r+d r)^{2}-\pi r^{2}\right]$
$\therefore d q=+\sigma \pi\left[(r+d r)^{2}-r^{2}\right]$
$\quad=+\sigma \pi\left[r^{2}+2 r d r+d r^{2}-r^{2}\right]$
$\quad=+\sigma \pi\left[2 r d r+d r^{2}\right]$
$d r$ ધણું નાનું હોવાથી $d r^{2}$ ને અવગણત્તાં, $d q=2 \pi r \sigma d r\ldots (2)$
$d q=2 \pi r \sigma d r$$\ldots (2)$
અને $d V =\frac{k d q}{\sqrt{r^{2}+x^{2}}}$
$=\frac{k \times 2 \pi r \sigma d r}{\sqrt{r^{2}+x^{2}}}$
[પરિણામ $(2)$ પરથી]
$\therefore V =2 \pi k \sigma \int_{0}^{ R } \frac{r d r}{\sqrt{r^{2}+x^{2}}}=2 \pi k \sigma \int_{0}^{ R }\left(r^{2}+x^{2}\right)^{-1 / 2} r d r$
$\therefore V =2 \pi k \sigma\left[\left(r^{2}+x^{2}\right)^{1 / 2}-x\right]_{0}^{ R }$
ઊગમબિંદુ આગળ આપેલ વિદ્યુતભારના વિતરણ માટે સ્થિતિમાન શોધો.
ચોરસનાં શિરોબિંદુઓ પર $-Q,-q,2q$ અને $2Q$ વિદ્યુતભારો મૂકેલા છે. કેન્દ્ર પર વિદ્યુતસ્થિતિમાન શૂન્ય કરવા માટે $q$ અને $Q$ વિદ્યુતભારો વચ્ચેનો સંબંઘ શું હશે?
શૂન્યાવકાશમાં $3\, cm$ તથા $1\, cm$ ત્રિજ્યાવાળા ગોળાને એકબીજાથી $10\, cm$ અંતરે રાખેલ છે જો દરેક ગોળાઓને $10\, V$ જેટલો વિદ્યુતભારીત કરવામાં આવે તો તેમની વચ્ચેનું અપાકર્ષણ બળ....
$5\, cm$ ત્રિજયા ધરાવતા પોલા ગોળાની સપાટી પર વોલ્ટેજ $10V$ હોય,તો કેન્દ્ર પર વોલ્ટેજ કેટલો થાય?
$R$ અને $4 R$ ત્રિજયાના સમકેન્દ્રિય ધાત્વિય ગોળીય કવચ પર અનુક્રમે $Q _{1}$ અને $Q _{2}$ વિજભાર છે. બંને સમકેન્દ્રિય ધાત્વિય ગોળીય કવચની પૃષ્ઠ વિજભાર ઘનતા સમાન હોય તો તેમના વિદ્યુતસ્થિતિમાનનો તફાવત $V ( R )- V (4 R )$ કેટલો હશે?