નાઇટ્રોજનનાં ઓક્સાઇડ વડે ક્ષોભ-આવરણમાં પ્રદૂષણ કેવી રીતે ફેલાય છે ? 

ડાયનાઇટ્રોજન અને ડાયઑક્સિજન હવાના મુખ્ય ઘટકો છે. સામાન્ય તાપમાને આ બંને વાયુઓ એકબીજા સાથે પ્રક્રિયા કરતા નથી.

ડાયનાઇટ્રોજન અને ડાયઑક્સિજન વાયુઓ જયારે વધુ ઊંચાઈએ વીજળીનો ચમકારો થાય ત્યારે એકબીજા સાથે જોડાઈને નાઇટ્રોજન ઑક્સાઇડ $(NO_2)$ બનાવે છે.

આ નાઇટ્રોજન ઓક્સાઇડ $(NO_2)$ નું ઑક્સિડેશન થઈ $NO_3^{-}$ બને છે, જે જમીનમાં પ્રવેશી ખાતર તરીકે કામ કરે છે. જયારે વાહનોમાં અશ્મિગત બળતણનું દહન થાય છે ત્યારે આ બંને વાયુઓ સંયોજાઈને નાઇટ્રિક ઑક્સાઈડ $(NO)$ અને નાઇટ્રોજન ડાયૉક્સાઇડ $(NO_2)$ ઉત્પન્ન કરે છે.

$\mathrm{N}_{2(\mathrm{~g})}+\mathrm{O}_{2(\mathrm{~g})} \stackrel{1483 \mathrm{~K}}{\longrightarrow} 2 \mathrm{NO}_{(\mathrm{g})}$

$NO$તરત જ ઑક્સિજન સાથે પ્રક્રિયા કરી $NO_2$ બનાવે છે.

$\mathrm{NO}_{(\mathrm{g})}+\mathrm{O}_{3(\mathrm{~g})} \rightarrow \mathrm{NO}_{2(\mathrm{~g})}+\mathrm{O}_{2(\mathrm{~g})}$

નાઇટ્રોજન ઑક્સાઇડને કારણે ગીચતા અને ટ્રાફિકવાળા વિસ્તારોમાં લાલ ધૂંધળું વાતાવરણ સર્જાય છે.

$NO_2$ નું વધુ પ્રમાણ વનસ્પતિનાં પર્ણોને નુકસાન પહોંચાડી પ્રકાશસંશ્લેષણની ક્રિયા ધીમી પાડે છે.

$NO_2$ ફેફસાં માટે દાહક પદાર્થ છે. તે બાળકોમાં શ્વસનતંત્રના ગંભીર રોગ માટે પણ જવાબદાર છે. તે સજીવ પેશીઓને

નુકસાન પહોંચાડે છે.

તે ધાતુઓ અને કાપડના રેસાઓને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે.