આકૃતિઓ $(a)$ અને $(b)$ અનુક્રમે ધન અને ઋણ વિધુતભારોની ક્ષેત્રરેખાઓ દર્શાવે છે.
$(a)$ સ્થિતિમાન તફાવત $V_P-V_Q$, $V_B-V_A$ નાં ચિહ્ન જણાવો.
$(b)$ એક નાના ઋણ વિદ્યુતભારની $ Q$ અને $P$ તથા $ A$ અને $B$ બિંદુઓ વચ્ચેની સ્થિતિ ઊર્જાના તફાવતનાં ચિહ્ન જણાવો.
$(c)$ એક નાના ધન વિદ્યુતભારને $Q$ થી $P$ લઈ જવામાં ક્ષેત્ર વડે થતા કાર્યનું ચિહ્ન જણાવો.
$(d)$ એક નાના ઋણ વિધુતભારને $B$ થી $A$ લઈ જવામાં બાહ્યબળ વડે થતા કાર્યનું ચિહ્ન જણાવો.
$(e)$ $B$ થી $A$ જવામાં નાના ઋણ વિદ્યુતભારની ગતિઊર્જા વધે કે ઘટે ?
$(a)$ $V \propto \frac{1}{r}$ હોવાથી $V_P, > V_Q$. આમ, $ V_P-V_Q$ ધન છે. વળી, $V_B, V_A$ કરતાં ઓછું ઋણ છે.
આમ, $V_B >V_A$, અથવા $V_B-V_A$, ધન છે.
$(b)$ નાનો ઋણ વિધુતભાર ધન વિદ્યુતભાર તરફ આકર્ષાય છે. ઋણ વિધુતભાર ઊંચી સ્થિતિઊર્જાથી નીચી સ્થિતિઊર્જા તરફ ગતિ કરે છે. તેથી $Q$ અને $P$ વચ્ચે સ્થિતિઊર્જાતફાવતની નિશાની ધન છે. આવી જ રીતે, (સ્થિ.ઉ.)$_A$ $>$ (સ્થિ.ઉ.)$_B$ આથી, સ્થિતિઊર્જાના તફાવતની નિશાની ધન છે.
$(c)$ એક નાના ધન વિધુતભારને $Q$ થી $P$ પર લઈ જવામાં બાહ્ય પરિબળને વિધુતક્ષેત્રની વિરૂદ્ધમાં કાર્ય કરવું પડે છે. તેથી ક્ષેત્રએ કરેલું કાર્ય ઋણ છે.
$(d)$ નાના ઋણ વિધુતભારને $B$ થી $A$ પર લઈ જવામાં બાહ્ય પરિબળને કાર્ય કરવું પડે છે. તે ધન છે.
$(e)$ ઋણ વિધુતભાર પરના અપાકર્ષણ બળને લીધે વેગ ઘટે છે અને તેથી $B$ થી $A$ પર જવામાં ગતિઊર્જા ઘટે છે.
ગુરુત્વબળ અથવા સ્પ્રિંગબળ શાથી સંરક્ષી બળો છે ?
વિદ્યુત ક્ષેત્રમાં $q$ જેટલાં ચાર્જને ગતી કરાવવામાં થતું કાર્ય નીચેનામાંથી શેનાં પર આધાર રાખતું નથી ?
ખોટું વિધાન શોધો.
$20\ coulomb$ વિદ્યુતભારને $A$ થી $B$ સુધી લઇ જવા માટે કરવું પડતું કાર્ય $2\ Joule$ છે.તો બે બિંદુ વચ્ચે વોલ્ટેજનો તફાવત કેટલો થાય?
$20\,C$ વિદ્યુતભારને $2\,cm$ જેટલું સ્થાનાંતર કરાવવા માટે $2\,J$ કાર્ય કરવું પડે છે, તો બિંદુઓ વચ્ચેનો વિદ્યુતસ્થિતિમાનનો તફાવત કેટલો થાય?