જો બંધ સપાટીનું કુલ ફલક્સ શૂન્ય જણાય તો તે બંધ સપાટી પર રહેલો કુલ વિધુતભાર શૂન્ય છે.

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

બંધ સપાટીમાંથી પસાર થતું કુલ વિદ્યુત ફલક્સ શૂન્ય છે તેથી તે સપાટી વડે કોઈ વિદ્યુતભાર ધેરાતો નથી જે આકૃતિમાં દર્શાવ્યું છે.

ધારોકે, સમાન વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{ E }$ માં બંધ નળાકાર એવી રીતે મૂકેલો છે કे જેથી તેની અક્ષ સમાન વિદ્યુતક્ષેત્રને સમાંતર રહે. નળાકારના વર્તુળાકાર આડછેદ $1$ અને $2$ માંથી પસાર થતું ફલક્સ ધારો કે અનુક્રમે $\phi_{1}$ અને $\phi_{2}$ છે અને નળાકારની વક્ર સપાટીમાંથી પસાર થતું ફલક્સ $\phi_{3}$ છે. જે નીચે આકૃતિમાં દર્શાવ્યું છે.

$1$ ભાગ આગળ વિદ્યુતક્ષેત્ર અને ક્ષેત્રફળ સદિશ પરસ્પર વિટુદ્ધ દિશામાં છે અને $2$ ભાગ પાસે વિદ્યુતક્ષેત્ર અને ક્ષેત્રફળ સદિશ એકજ દિશામાં છે તથા $3$ ભાગ આગળ વિદ્યુતક્ષેત્ર અને ક્ષેત્રફળ સદિશ પરસ્પર લંબ છે.

આથી દરેક ભાગમાંથી અનુક્રમે પસાર થતું ફલક્સ,

$\phi_{1}=- ES _{1}, \phi_{2}= ES _{2}$ અને $\phi_{3}=0 \quad[\because \overrightarrow{ E } \perp \overrightarrow{ S }]$

જ્યાં $S _{1}$ અને $S _{2}$ એ અનુક્રમે $1$ અને $2$ ભાગ પાસેના ક્ષેત્રફળ છે નળાકાર સમાન હોવાથી $S _{1}= S _{2}= S$ ધારો.

$\therefore$ નળાકારમાંથી પસાર થતું કુલ વિદ્યુત ફલક્સ,

$\phi=\phi_{1}+\phi_{2}+\phi_{3}$

$=- ES + ES +0$

$\therefore\phi=0$

આમ, બંધ નળાકારમાંથી પસાર થતું કુલ ફલક્સ શૂન્ય છે.

$\therefore$ ગોસના નિયમ પરથી $0=\frac{\Sigma q}{\epsilon_{0}}$

$\therefore \Sigma q=0$

એટલે કે નળાકારની બંધ સપાટીમાં રહેલો કુલ વિદ્યુતભાર શૂન્ય છે.

897-s169

Similar Questions

$\alpha $ બાજુવાળા સમઘનના કેન્દ્ર પર વિધુતભાર $q$ મૂકેલો છે તેના કોઈ એક પૃષ્ઠમાંથી પસાર થતું ફ્લક્સ ............ થાય 

  • [AIIMS 2001]

બે સમાંતર સુવાહક પૃષ્ઠોની એકબાજુનું ક્ષેત્રફળ $A$ છે. જો કોઈ એક પૃષ્ઠને વિદ્યુતભાર $Q$ આપવામાં આવે અને બીજીને તટસ્થ રાખવામાં આવે, તો બંને પૃષ્ઠોની વચ્ચે કોઈ બિંદુ પાસે વિદ્યુતક્ષેત્ર કેટલું છે ?

બે વીજભારો $5 Q$ અને $-2 Q$ અનુક્રમે બિંદુ $(3 a, 0)$ અને $(-5 a, 0)$ પર રહેલા છે. ઉગમબિંદુ પર કેન્દ્ર અને $4 a$ ત્રિજ્યાવાળા ગોળામાંથી પસાર થતું ફલકસ_______છે.

  • [JEE MAIN 2024]

વિધુત ફલક્સની સમજૂતી આપો.

પાંચ વિદ્યુતભારો $+q,+5 q,-2 q,+3 q$ અને $-4 q$ ને આક્રૂત્તિમાં દર્શાવ્યા અનુસાર ગોઠવવામાં આવ્યા છે.

સપાટી $s$ માંથી પસાર થતું આ વિદ્યુતભારોની ગોઠવણીને કારણે સંકળાયેલ ફ્લક્સ...........છે. 

  • [JEE MAIN 2024]