જો બંધ સપાટીનું કુલ ફલક્સ શૂન્ય જણાય તો તે બંધ સપાટી પર રહેલો કુલ વિધુતભાર શૂન્ય છે.

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

બંધ સપાટીમાંથી પસાર થતું કુલ વિદ્યુત ફલક્સ શૂન્ય છે તેથી તે સપાટી વડે કોઈ વિદ્યુતભાર ધેરાતો નથી જે આકૃતિમાં દર્શાવ્યું છે.

ધારોકે, સમાન વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{ E }$ માં બંધ નળાકાર એવી રીતે મૂકેલો છે કे જેથી તેની અક્ષ સમાન વિદ્યુતક્ષેત્રને સમાંતર રહે. નળાકારના વર્તુળાકાર આડછેદ $1$ અને $2$ માંથી પસાર થતું ફલક્સ ધારો કે અનુક્રમે $\phi_{1}$ અને $\phi_{2}$ છે અને નળાકારની વક્ર સપાટીમાંથી પસાર થતું ફલક્સ $\phi_{3}$ છે. જે નીચે આકૃતિમાં દર્શાવ્યું છે.

$1$ ભાગ આગળ વિદ્યુતક્ષેત્ર અને ક્ષેત્રફળ સદિશ પરસ્પર વિટુદ્ધ દિશામાં છે અને $2$ ભાગ પાસે વિદ્યુતક્ષેત્ર અને ક્ષેત્રફળ સદિશ એકજ દિશામાં છે તથા $3$ ભાગ આગળ વિદ્યુતક્ષેત્ર અને ક્ષેત્રફળ સદિશ પરસ્પર લંબ છે.

આથી દરેક ભાગમાંથી અનુક્રમે પસાર થતું ફલક્સ,

$\phi_{1}=- ES _{1}, \phi_{2}= ES _{2}$ અને $\phi_{3}=0 \quad[\because \overrightarrow{ E } \perp \overrightarrow{ S }]$

જ્યાં $S _{1}$ અને $S _{2}$ એ અનુક્રમે $1$ અને $2$ ભાગ પાસેના ક્ષેત્રફળ છે નળાકાર સમાન હોવાથી $S _{1}= S _{2}= S$ ધારો.

$\therefore$ નળાકારમાંથી પસાર થતું કુલ વિદ્યુત ફલક્સ,

$\phi=\phi_{1}+\phi_{2}+\phi_{3}$

$=- ES + ES +0$

$\therefore\phi=0$

આમ, બંધ નળાકારમાંથી પસાર થતું કુલ ફલક્સ શૂન્ય છે.

$\therefore$ ગોસના નિયમ પરથી $0=\frac{\Sigma q}{\epsilon_{0}}$

$\therefore \Sigma q=0$

એટલે કે નળાકારની બંધ સપાટીમાં રહેલો કુલ વિદ્યુતભાર શૂન્ય છે.

897-s169

Similar Questions

$L$ લંબાઈ અને $R$ ત્રિજ્યાનો એક નળાકાર લો કે જેની અક્ષો વિદ્યુતક્ષેત્ર ને સમાંતર હોય નળાકાર સાથે સંકળાયેલ કુલ વિદ્યુત ફલક્સ ....... છે.

વિદ્યુતક્ષેત્રને $\vec{E}=4000 x^2 \hat{i} \frac{ V }{ M }$ સમીકરણ વડે રજૂ કરેલ છે. $20\,cm$ ની બાજુ (આકૃત્તિમાં દર્શાવ્યા અનુસાર) ધરાવતા સમધનમાંથી પસાર થતું ફ્લક્સ $................V\,cm$ થશે.

  • [JEE MAIN 2023]

શાંત વાતાવરણમાં વિદ્યુતક્ષેત્ર તીવ્રતા $100 \,V / m$ છે, તો પૃથ્વીની સપાટી પર કુલ વિદ્યુતભાર .............. $C$ છે (પૃથ્વીની ત્રીજ્યા $6400 \,km$ છે.)

અવકાશમાં $\vec{E}=(2 x \hat{i}) N C^{-1}$ જેટલું વિદ્યુતક્ષેત્ર પ્રવર્ત છે. નીચે દર્શાવેલ આકૃતિ મુજબ $2 \mathrm{~m}$ બાજુ ધરાવતો સમધન આ વિસ્તારમાં મૂકવામાં આવે છે : સમધનમાંથી પસાર થતું ફ્લકસ ........... $\mathrm{Nm}^2 / \mathrm{C}$ હશે.

  • [JEE MAIN 2024]

પોલા નળાકાર પર નિયમિત વિધુતભાર વિતરણ આકૃતિમાં બતાવ્યું છે, તો તેની વિધુત ક્ષેત્રરેખાઓ દોરો.