નાઇટ્રોજન (પરમાણ્વીય-ક્રમાંક $7$) તથા ફૉસ્ફરસ (પરમાણ્વીય-ક્રમાંક $15$) આવર્તકોષ્ટકના સમૂહ $15$ ના સભ્યો છે. આ બંને તત્ત્વોની ઇલેક્ટ્રૉનીય રચના લખો. આમાંથી કયું તત્ત્વ વધુ વિદ્યુતઋણમય હશે ? શા માટે ?
નાઇટ્રોજન અને ફૉસ્ફરસ તત્ત્વોની ઇલેક્ટ્રૉનીય રચના નીચે મુજબ છે :
$K$ | $L$ | $M$ | |
$N$ $(Z=7)$ | $2$ | $5$ | - |
$P$ $(Z=15)$ | $2$ | $8$ | $5$ |
આથી, તે બાહ્યતમ કક્ષામાં સમાન ઇલેક્ટ્રૉન ધરાવે છે. પરિણામે તે બંને એક જ સમૂહના તત્ત્વો ગણાય છે.
કોઈપણ સમૂહમાં ઉપરથી નીચે તરફ જતાં વિદ્યુતઋણતા ઘટે છે.
આથી, $N$ (નાઇટ્રોજન) એ ફૉસ્ફરસ $(P)$ કરતાં વધુ વિદ્યુતઋણીય હશે.
ગેલિયમ સિવાય અત્યાર સુધી કયાં-કયાં તત્ત્વો વિશે જાણ થઈ છે જેના માટે મેન્ડેલીફે પોતાના આવર્તકોષ્ટકમાં ખાલી સ્થાન છોડ્યું હતું ? (ગમે તે બે)
આવર્તકોષ્ટકમાં ફલોરિન જે સમૂહમાં છે તે જ સમૂહનાં તમામ તત્ત્વોનો ક્યો ગુણધર્મ સમાન છે ?
તમારી ધારણા મુજબ મૅગ્નેશિયમ જેવી રાસાયણિક પ્રક્રિયાઓ દર્શાવતાં બે તત્ત્વોનાં નામ આપો. તમારી પસંદગીનો આધાર શું છે ?
તમારા મત મુજબ નિષ્ક્રિય વાયુને શા માટે અલગ સમૂહમાં રાખવામાં આવ્યા ?
કયા તત્ત્વમાં
$(a)$ બે કક્ષાઓ છે તથા બંને ઇલેક્ટ્રૉનથી સંપૂર્ણ ભરાયેલ છે ?
$(b)$ ઇલેક્ટ્રૉનીય રચના $2$, $8$, $2$ છે ?