બંધક્રમાંક એટલે શું ? યોગ્ય ઉદાહરણ આપી સમજાવો.
લૂઈસ પ્રમાણે બંધક્રમાંક : લૂઈસ પ્રમાણે બંધક્રમાંક એટલે અણુમાંના બંધમાં બે પરમાણુઓઓની વચ્ચે ભાગીદારીનાં ઈલેક્ટ્રોનયુગ્મની સંખ્યા.
ઉદા. $H _{2}, F _{2}, Cl _{2}, HCl$ માં બંધક્રમાંક એક છે અને તે દરેકમાં ભાગીદારીનું ઈલેક્ટ્રોંનયુગ્મ $16$ છે પણ $O _{2}$ માં બંધક્રમાંક બે અને $N _{2}$ માં ત્રણ છે. કારણકે તેઓમાં બે પરમાણુ વચ્ચે ભાગીદારીનાં ઈલેક્ટ્રોનયુગ્મોની સંખ્યા અનુક્રમે $2$ અને $3$ છે.
$MO$ સિદ્ધાંત પ્રમાણે બંધક્રમાંક $(BO)$ : $\frac{1}{2}\left( N _{ b }- N _{ a }\right)$
જ્યાં, $N _{ b }= BMO$ ના કુલ બંધકારક ઇલેક્ટ્રોનની સંખ્યા
$N _{ a }= ABMO$ ના કુલ અબંધકારક ઇલેક્ટ્રોનની સંખ્યા
અણુની $MO$ માં રહેલા બંધકારક અને અબંધકારક ઇલેક્ટ્રોનની સંખ્યાના તફાવત અને $2$ ના ગુણોત્તરને 'બંધક્રમાંક' કહે છે.
ઉદા. $H _{2}$ માં બંધક્રમાંક $=\frac{1}{2}\left( N _{ b }- N _{ a }\right)=\frac{1}{2}(2-0)=1$
$F _{2}, Cl _{2}, Br _{2}$ માં બંધક્રમાંક $=\frac{1}{2}\left( N _{ b }- N _{ a }\right)=\frac{1}{2}(10-8)=1$
$O _{2}$ માં બંધક્રમાંક $BO =\frac{1}{2}(10-6)=2$
$N _{2}$ માં બંધક્રમાંક $BO =\frac{1}{2}(10-4)=3$
આ ઘટકો માં $NO , NO ^{+}, NO ^{2+}, NO ^{-},$ લઘુત્તમ બંધની પ્રબળતા ધરાવતું એક કયું છે:
$O_{2}^{2-}$ના તમામ બંધનીય આણ્વિય કક્ષકમાં ઇલેક્ટ્રોનની કુલ સંખ્યા $......$ છે.
$\mathrm{H}_{2}$ અણુની રચના અને આણ્વીય કક્ષકોની ઊર્જાનો આલેખ સમજાવો.
નીચેની ઘટકો પૈકી, સમાન બંધક્રમાંક ધરાવતી જોડીને ઓળખો .$CN^-, O_2^-, NO^+, CN^+$
નીચે દર્શાવેલા વિધાનોમાં સાચું વિધાન કર્યું છે ?
$(A)$ ઓક્સિજન પરમાણુમાંથી ડાયઓક્સિજન બનાવવામાં $10$ આણ્વીય કક્ષકો બનશે.
$(B)$ ડાયઓક્સિજનમાં બધા જ આણ્વીય કક્ષકો સંપૂર્ણ ભરાયેલા છે.
$(C)$ $\mathrm{O}_{2}$ માં બંધકારક આવીય કક્ષકોની કુલ સંખ્યા બંધપતિકાક આસ્વીય કક્ષકોની સંખ્યા જેટલી નહિ મળે.
$(D)$ પૂર્ણ ભરાયેલા બંધકારક કક્ષકોની સંખ્યા અને બંધપ્રતિકારક આવીય કક્ષકોની સંખ્યા સમાન હશે.