પોલિપ્રોટિક એસિડ કોને કહેવાય ? પોલિપ્રોટિક એસિડ અને તેના આયનીકરણનું ઉદાહરણ આપો.
પોલિપ્રોટિક એસિડ કોને કહેવાય ? પોલિપ્રોટિક એસિડ અને તેના આયનીકરણનું ઉદાહરણ આપો.
પોલિપ્રોટિક ઍસિડ : જે ઑસિડ તેમના પ્રતિ આણુમાં એક કરતાં વધારે આયનીકરણ પામે તેવા પ્રોટોન ધરાવે છે તેમને પોલિબેઝિક અથવા પોલિપ્રોટિક ઍસિડ કહે છે.
ડાયપ્રોટીક (બેઝિક) ઍસિડ : જે એસિડ તેમના દ્રાવણમાં પ્રતિ અણુ બે આયનીકરણ પામે તેવા પ્રોટોન ધરાવે તેમને ડાયપ્રોટિક અથવા ડાયબેઝિક ઍસિડ કહે છે.
ઉદા. $\mathrm{H}_{2} \mathrm{X}+_{\text {(aq) }}+2 \mathrm{H}^{+}+\mathrm{X}^{2-}$ $\mathrm{K}_{a}$ જેનું નીચે પ્રમાણે બે તબક્કામાં આયનીકરણ થાય છે.
$(i)$ $\mathrm{H}_{2} \mathrm{X}+\mathrm{H}_{2} \mathrm{O}+\mathrm{H}_{3} \mathrm{O}^{+}+\mathrm{HX}^{-} \mathrm{K}_{a} (i)$
$(ii)$ $\mathrm{HX}^{-}+\mathrm{H}_{2} \mathrm{O}+\mathrm{H}_{3} \mathrm{O}^{+}+\mathrm{X}^{2-} \mathrm{K}_{a}$ $(ii)$
તેમાં $\mathrm{K}_{a}$ $(i) >$ $\mathrm{K}_{a}$ $(ii)$ હશે અને $\mathrm{K}_{a}$ $(i)$ $\times \mathrm{K}_{a}$ $(ii)$ $=\mathrm{K}_{a}$ થશે.
ડાયપ્રોટિક ઍસિડનાં ઉદાહરણો : ઓક્ઝેલિક ઍસિડ $\left(\mathrm{H}_{2} \mathrm{C}_{2} \mathrm{O}_{4}\right)$, સલ્ફયુરિક એસિડ $\left(\mathrm{H}_{2} \mathrm{SO}_{4}\right)$, કાર્બોનિક એસિડ $\left(\mathrm{H}_{2} \mathrm{CO}_{3}\right)$, સલ્ફયુરસ એસિડ $\left(\mathrm{H}_{2} \mathrm{SO}_{3}\right)$, એસ્કોર્બિક એસિડ વગેરે.
ટ્રાયપ્રોટિક ઍસિડનાં ઉદાહરણો : ફોસ્ફોરિક એસિડ $\left(\mathrm{H}_{3} \mathrm{PO}_{4}\right)$, સાઈટ્રિક એસિડ.... વગેરે.
પોલિપ્રોટિક ઓસિડના દ્રાવણમાં $\mathrm{H}_{2} \mathrm{~A}, \mathrm{HA}^{-}$અને $\mathrm{A}^{2-}$ નું મિશ્રણ હોય છે.
Similar Questions
$M(OH)_4$ અણુ સૂત્રનાં ધાતુ હાઇડ્રોકસાઇડ $50\%$ આયોનિત થાય છે, તો તેનું $0.0025\,M$ દ્રાવણ ....... $pH $ ધરાવશે.
$M(OH)_4$ અણુ સૂત્રનાં ધાતુ હાઇડ્રોકસાઇડ $50\%$ આયોનિત થાય છે, તો તેનું $0.0025\,M$ દ્રાવણ ....... $pH $ ધરાવશે.
$298$ $K$ તાપમાને ${\left( {C{H_3}} \right)_2}NH$ ને ${K_b} = 5.4 \times {10^{ - 4}}$ છે તેના $0.25$ $M$ દ્રાવણની $pH$ ગણો.
$298$ $K$ તાપમાને ${\left( {C{H_3}} \right)_2}NH$ ને ${K_b} = 5.4 \times {10^{ - 4}}$ છે તેના $0.25$ $M$ દ્રાવણની $pH$ ગણો.
નિકોટીનીક એસિડ ($K_a = 10^{-5}) HNiC$ સૂત્ર વડે દર્શાવાય છે : તેના $2$ દ્રાવણ પ્રતિ $0.1$ મોલ નીકોટીનીક એસિડ ધરાવતા દ્રાવણમાં વિયોજનની ટકાવારી.......$\%$ શોધો.
નિકોટીનીક એસિડ ($K_a = 10^{-5}) HNiC$ સૂત્ર વડે દર્શાવાય છે : તેના $2$ દ્રાવણ પ્રતિ $0.1$ મોલ નીકોટીનીક એસિડ ધરાવતા દ્રાવણમાં વિયોજનની ટકાવારી.......$\%$ શોધો.
ડાયામિથાઈલ એમાઈન ${\left( {C{H_3}} \right)_2}NH$ તે નિર્બળ બેઇઝ છે અને તેનો આયનીકરણ અચળાંક $ 5.4 \times {10^{ - 5}}$ છે. તેના $0.2$ $M$ દ્રાવણના સંતુલન $\left[ {O{H^ - }} \right],\left[ {{H_3}O} \right]$, $pOH$ અને $pH$ ગણો.
ડાયામિથાઈલ એમાઈન ${\left( {C{H_3}} \right)_2}NH$ તે નિર્બળ બેઇઝ છે અને તેનો આયનીકરણ અચળાંક $ 5.4 \times {10^{ - 5}}$ છે. તેના $0.2$ $M$ દ્રાવણના સંતુલન $\left[ {O{H^ - }} \right],\left[ {{H_3}O} \right]$, $pOH$ અને $pH$ ગણો.
પ્રોપેનોઈક એસિડનો ${K_a} = 1.4 \times {10^{ - 5}}$ છે. તેનાં $0.1$ $M$ દ્રાવણની $pH$ ગણો.
પ્રોપેનોઈક એસિડનો ${K_a} = 1.4 \times {10^{ - 5}}$ છે. તેનાં $0.1$ $M$ દ્રાવણની $pH$ ગણો.