$\mathrm{‘a'}$ બાજુવાળા ઘનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ આકૃતિમાં બતાવ્યું છે કે જ્યારે વિધુતભાર $\mathrm{q}$ ને,
$(i)$ ઘનની એક સપાટીના કેન્દ્ર $\mathrm{C}$ પર
$(ii)$ $\mathrm{B}$ અને $\mathrm{C}$ ના મધ્યબિંદુ $\mathrm{D}$ પર
મૂકવામાં આવે છે તો ઘનની બધી બાજુએથી પાસાર થતાં ફ્લક્સ વિષે માહિતી આપો
$\mathrm{‘a'}$ બાજુવાળા ઘનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ આકૃતિમાં બતાવ્યું છે કે જ્યારે વિધુતભાર $\mathrm{q}$ ને,
$(i)$ ઘનની એક સપાટીના કેન્દ્ર $\mathrm{C}$ પર
$(ii)$ $\mathrm{B}$ અને $\mathrm{C}$ ના મધ્યબિંદુ $\mathrm{D}$ પર
મૂકવામાં આવે છે તો ઘનની બધી બાજુએથી પાસાર થતાં ફ્લક્સ વિષે માહિતી આપો
$(i)$ ઘનની એક સપાટીના કેન્દ્ર $\mathrm{C}$ પર
ઘનની સપાટીના મધ્યબિંદુ $C$ પર $q$ વિદ્યુતભાર મૂકીએ તો $C$ ને જे ધનના કेન્દ્ર પર રહેલો વિચારવા બીજો તેવો જ ધન મૂકવો જોઈએ તેથી બનતા લંબઘન સાથે. સંકળાયેલ ફલક્સ $\phi^{\prime}=\frac{q}{\epsilon_{0}}$
$\therefore$ આપેલા એક ધનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ,
$\phi=\frac{\phi^{\prime}}{\epsilon_{0}}=\frac{q}{2 \epsilon_{0}}$
$(ii)$ $\mathrm{B}$ અને $\mathrm{C}$ ના મધ્યબિંદુ $\mathrm{D}$ પર
ધનની એક ધારનું મધ્યબિંદુ અને એક સપાટી પરના મધ્યબિંદુને જોડતી રેખાની મધ્યમાં $D$ બિંદુએ $q$ વિદ્યુતભાર મૂકીએ, તો $D$ ને કેન્દ્રમાં રહેલો રાખવાં એક બીજો તેવો જ ઘન જોઈએ તેથી બે ઘનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ
$\phi^{\prime}=\frac{q}{\epsilon_{0}}$
$\therefore$ એક જ ધનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ,
$\phi=\frac{\phi^{\prime}}{\epsilon_{0}}=\frac{q}{2 \epsilon_{0}}$
Similar Questions
સાચું વિધાન પસંદ કરો.
$(1)$ બળ રેખા પરના કોઈ પણ બિંદુ આગળ દોરેલો સ્પર્શક એ આપેલ બિંદુ આગળ ધન વિદ્યુતભાર પર લાગતા બળની દિશા આપે છે.
$(2)$ બળ રેખા પરના કોઈ પણ બિંદુ આગળ દોરેલ લંબ એ આપેલ બિંદુ આગળ ધન વિદ્યુતભાર પર લાગતા બળની દિશા આપે છે.
$(3)$ બળની વિદ્યુત રેખાઓ ઋણ વિદ્યુતભાર થી શરૂ કરીને ધન વિદ્યુતભાર પર પૂર્ણ થાય છે.
$(4)$ બળની વિદ્યુત રેખાઓ ધન વિદ્યુતભાર થી શરૂ કરીને ઋણ વિદ્યુતભાર પર પૂર્ણ થાય છે.
સાચું વિધાન પસંદ કરો.
$(1)$ બળ રેખા પરના કોઈ પણ બિંદુ આગળ દોરેલો સ્પર્શક એ આપેલ બિંદુ આગળ ધન વિદ્યુતભાર પર લાગતા બળની દિશા આપે છે.
$(2)$ બળ રેખા પરના કોઈ પણ બિંદુ આગળ દોરેલ લંબ એ આપેલ બિંદુ આગળ ધન વિદ્યુતભાર પર લાગતા બળની દિશા આપે છે.
$(3)$ બળની વિદ્યુત રેખાઓ ઋણ વિદ્યુતભાર થી શરૂ કરીને ધન વિદ્યુતભાર પર પૂર્ણ થાય છે.
$(4)$ બળની વિદ્યુત રેખાઓ ધન વિદ્યુતભાર થી શરૂ કરીને ઋણ વિદ્યુતભાર પર પૂર્ણ થાય છે.
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે બોક્સમાથી $\overrightarrow{\mathrm{E}}=4 \mathrm{x} \hat{\mathrm{i}}-\left(\mathrm{y}^{2}+1\right) \hat{\mathrm{j}}\; \mathrm{N} / \mathrm{C}$ જેટલું વિદ્યુતક્ષેત્ર પસાર થાય છે $A B C D$ અને $BCGF$ સપાટીમાંથી પસાર થતું ફ્લક્સ $\phi_{I}$ અને $\phi_{\mathrm{II}}$ હોય તો તેમનો તફાવત $\phi_{\mathrm{I}}-\phi_{\mathrm{II}}$ ($\mathrm{Nm}^{2} / \mathrm{C}$ માં) કેટલો મળે?
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે બોક્સમાથી $\overrightarrow{\mathrm{E}}=4 \mathrm{x} \hat{\mathrm{i}}-\left(\mathrm{y}^{2}+1\right) \hat{\mathrm{j}}\; \mathrm{N} / \mathrm{C}$ જેટલું વિદ્યુતક્ષેત્ર પસાર થાય છે $A B C D$ અને $BCGF$ સપાટીમાંથી પસાર થતું ફ્લક્સ $\phi_{I}$ અને $\phi_{\mathrm{II}}$ હોય તો તેમનો તફાવત $\phi_{\mathrm{I}}-\phi_{\mathrm{II}}$ ($\mathrm{Nm}^{2} / \mathrm{C}$ માં) કેટલો મળે?
- [JEE MAIN 2020]
વિદ્યુત ફલક્સ ધન, ઋણ અને શૂન્ય ક્યારે ગણાય ? તે સમજાવો ?
વિદ્યુત ફલક્સ ધન, ઋણ અને શૂન્ય ક્યારે ગણાય ? તે સમજાવો ?
$\mathrm{‘a'}$ બાજુવાળા ઘનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ આકૃતિમાં બતાવ્યું છે કે જ્યારે વિધુતભાર $\mathrm{q}$ ને,
$(i)$ $\mathrm{A}$ ઘનના એક ખૂણા પર
$(ii)$ ઘનની ધારના મધ્યબિંદુ $\mathrm{B}$ પર
મૂકવામાં આવે છે તો ઘનની બધી બાજુએથી પાસાર થતાં ફ્લક્સ વિષે માહિતી આપો
$\mathrm{‘a'}$ બાજુવાળા ઘનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ આકૃતિમાં બતાવ્યું છે કે જ્યારે વિધુતભાર $\mathrm{q}$ ને,
$(i)$ $\mathrm{A}$ ઘનના એક ખૂણા પર
$(ii)$ ઘનની ધારના મધ્યબિંદુ $\mathrm{B}$ પર
મૂકવામાં આવે છે તો ઘનની બધી બાજુએથી પાસાર થતાં ફ્લક્સ વિષે માહિતી આપો
બે વિધુતભાર $(A,\,B)$ દ્વારા ઉત્પન્ન થતી વિધુતક્ષેત્રરેખાનું વિતરણ આપેલ છે તો નીચેનામાથી કયું વિધાન સાચું થાય ?
બે વિધુતભાર $(A,\,B)$ દ્વારા ઉત્પન્ન થતી વિધુતક્ષેત્રરેખાનું વિતરણ આપેલ છે તો નીચેનામાથી કયું વિધાન સાચું થાય ?
- [AIIMS 2006]