- Home
- Standard 12
- Physics
$\mathrm{‘a'}$ બાજુવાળા ઘનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ આકૃતિમાં બતાવ્યું છે કે જ્યારે વિધુતભાર $\mathrm{q}$ ને,
$(i)$ ઘનની એક સપાટીના કેન્દ્ર $\mathrm{C}$ પર
$(ii)$ $\mathrm{B}$ અને $\mathrm{C}$ ના મધ્યબિંદુ $\mathrm{D}$ પર
મૂકવામાં આવે છે તો ઘનની બધી બાજુએથી પાસાર થતાં ફ્લક્સ વિષે માહિતી આપો
Solution
$(i)$ ઘનની એક સપાટીના કેન્દ્ર $\mathrm{C}$ પર
ઘનની સપાટીના મધ્યબિંદુ $C$ પર $q$ વિદ્યુતભાર મૂકીએ તો $C$ ને જे ધનના કेન્દ્ર પર રહેલો વિચારવા બીજો તેવો જ ધન મૂકવો જોઈએ તેથી બનતા લંબઘન સાથે. સંકળાયેલ ફલક્સ $\phi^{\prime}=\frac{q}{\epsilon_{0}}$
$\therefore$ આપેલા એક ધનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ,
$\phi=\frac{\phi^{\prime}}{\epsilon_{0}}=\frac{q}{2 \epsilon_{0}}$
$(ii)$ $\mathrm{B}$ અને $\mathrm{C}$ ના મધ્યબિંદુ $\mathrm{D}$ પર
ધનની એક ધારનું મધ્યબિંદુ અને એક સપાટી પરના મધ્યબિંદુને જોડતી રેખાની મધ્યમાં $D$ બિંદુએ $q$ વિદ્યુતભાર મૂકીએ, તો $D$ ને કેન્દ્રમાં રહેલો રાખવાં એક બીજો તેવો જ ઘન જોઈએ તેથી બે ઘનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ
$\phi^{\prime}=\frac{q}{\epsilon_{0}}$
$\therefore$ એક જ ધનમાંથી પસાર થતું ફલક્સ,
$\phi=\frac{\phi^{\prime}}{\epsilon_{0}}=\frac{q}{2 \epsilon_{0}}$
