1. Electric Charges and Fields
medium

 પદાર્થ પરના વિધુતભાર પરખવા માટેનું સાધન કયું છે ? આ સાધનની રેખાકૃતિ વડે સમજૂતી આપો.

Option A
Option B
Option C
Option D

Solution

પદાર્થ પરના વિદ્યુતભાર પરખવા માટેનું સાધન સોનાના વરખવાળું વિદ્યુતદર્શક $(Gold\,Leaf\,Electroscope)$ છે.

સોનાના વરખ વિદ્યુતદર્શકની રેખાકૃતિ આકૃતિમાં દર્શાવી છે.

તે કાચનું અથવા બારીવાળા કાચનું બોક્સ છે કે જેમાં ધાતુના સળિયાને રબરના બૂચમાંથી ઊર્ધ્વ પસાર કરીને તેના ઉપરના છેડે ધાતુ ની ગોળ તક્તી અને નીચેના છેડે સોનાના પાતળા બે સમાન અને સમાંતર વરખ લગાડવામાં આવે છે.

જ્યારે વિદ્યુતભારિત પદાર્થ ટોચ પરની ધાતુની તક્તીને સ્પર્શે છે ત્યારે તક્તી પર વિદ્યુતભાર આવે છે જે વહન પામીને નીયેના છેકે રાખેલાં સોનાના વરખો પર જાય છે.

વિદ્યુતભારના જથ્થાનું સૂચન કરે છે.

આ સાધન પદાર્થ પરનો વિદ્યુતભાર અને તેનું ધ્રુવત્વ $(Polarity)$ નક્કી કરવા માટે ઉપયોગી છે.

Standard 12
Physics

Similar Questions

ધાતુના વિદ્યુતભારિત ગોળા $A$ ને નાયલોનની દોરી વડે લટકાવેલ છે. આકૃતિ $(a)$ માં દર્શાવ્યા મુજબ અવાહક હાથા (હેન્ડલ) વડે પકડેલ બીજો વિધુતભારિત ગોળો $B, A$ ની નજીક એવી રીતે લાવવામાં આવે છે કે તેમનાં કેન્દ્રો વચ્ચેનું અંતર $10\, cm$ હોય. આનાથી થતું નું અપાકર્ષણ નોંધવામાં આવે છે. (દાખલા તરીકે, એક પ્રકાશકિરણ વડે તેને પ્રકાશિત કરી પડદા પર તેનું આવર્તન/સ્થાનાંતર માપીને). $A$ અને $B$ ગોળાઓને અનુક્રમે $C$ અને $D$ વિદ્યુતભારરહિત ગોળાઓ સાથે આકૃતિ $(b)$ માં દર્શાવ્યા મુજબ સ્પર્શ કરાવવામાં આવે છે. હવે $C$ અને $D$ ને દૂર કરી $B$ ને $A$ ની નજીક તેમનાં કેન્દ્રો વચ્ચેનું અંતર $5.0\, cm$ થાય તેમ લાવવામાં આવે છે [ આકૃતિ $(c)$ ]. કુલંબના નિયમના આધારે $A$ નું અપાકર્ષણ કેટલું થશે ? $A$ અને $C$ ગોળાઓ તથા $B$ અને $D$ ગોળાઓનાં પરિમાણ સમાન છે. $A$ અને $B$ નાં કેન્દ્રો વચ્ચેના અંતરની સરખામણીએ તેમનાં પરિમાણ અવગણો. 

medium

Start a Free Trial Now

Confusing about what to choose? Our team will schedule a demo shortly.