એવી બે ધાતુઓ જે મંદ ઍસિડમાંથી હાઇડ્રોજનનું વિસ્થાપન કરશે અને બે ધાતુઓ જે આમ ન કરી શકતી હોય તેમનાં નામ આપો.
ધાતુઓ જેવી કે ઝિંક $(Zn)$ મૅગ્નેશિયમ $(Mg)$ અને ઍલ્યુમિનિયમ $(Al)$ વગેરે કે જે સક્રિયતા શ્રેણીમાં હાઇડ્રોજન કરતાં ઉપર ગોઠવાયેલી હોવાથી તે મંદ ઍસિડમાંથી હાઇડ્રોજનનું વિસ્થાપન કરી શકે છે કારણ કે તે $H_2$ કરતાં વધુ સક્રિય (પ્રતિક્રિયાત્મકતા) છે.
જયારે ધાતુઓ જેવી કે કૉપર $(Cu)$, સિલ્વર $(Ag)$ અને ગોલ્ડ $(Au)$ વગેરે કે જે સક્રિયતા શ્રેણીમાં હાઇડ્રોજનથી નીચે ગોઠવાયેલી હોવાથી તે મંદ ઍસિડમાં હાઇડ્રોજનનું વિસ્થાપન કરી શકતી નથી કારણ કે તે $H_2$ કરતાં ઓછી સક્રિય (પ્રતિક્રિયાત્મક) છે.
તમે ચોક્કસપણે નિસ્તેજ (ઝાંખા) તાંબાના વાસણો લીંબુ અથવા આમલીના રસ વડે શુદ્ધ થતાં જોયાં છે. સમજાવો કે શા માટે આવા ખાટા પદાર્થો વાસણો. શુદ્ધ કરવા માટે અસરકારક છે ?
એક વ્યક્તિ ઘરે-ઘરે સુવર્ણકાર તરીકે જઈને ઊભો રહે છે. તે જૂના અને નિસ્તેજ (ઝાંખા) સોનાનાં ઘરેણાની ચમક પાછી લાવી આપવાનું વચન આપે છે. એક બિનસાવધ ગૃહિણી તેને સોનાની બંગડીઓનો સેટ આપે છે, જેને તેણે એક ખાસ દ્રાવણમાં ડુબાડ્યો. બંગડીઓ નવા જેવી જ ચમકવા લાગી પરંતુ તેના વજનમાં ભારે ઘટાડો થયો. ગૃહિણી ઉદાસ થઈ ગઈ પરંતુ નિરર્થક દલીલ પછી વ્યક્તિ ઉતાવળે ફેરો કરી જતો રહ્યો. શું તમે ગુપ્તચર તરીકે વર્તી તેણે ઉપયોગમાં લીધેલા દ્રાવણનો પ્રકાર શોધી શકશો ?
કારણ આપો કે કૉપર ગરમ પાણીની ટાંકી બનાવવા માટે વપરાય છે પરંતુ સ્ટીલ (આયર્નની મિશ્રધાતુ) વપરાતું નથી.
લોખંડનું ક્ષારણ અટકાવવાના બે ઉપાય જણાવો.
કારણ આપો : સોડિયમ, પોટૅશિયમ અને લિથિયમનો તેલમાં સંગ્રહ કરવામાં આવે છે.