$\Rightarrow$ દલચક્રની અંદર ગોઠવાયેલું આ ચક્ર પુંકેસરનું (Stamen) બનેલું છે. તે નર પ્રજનન અંગ તરીકે રજૂ થાય છે.

$\Rightarrow$ પ્રત્યેક પુંકેસરતંતુ પરાગાશય (Anther) અને યોજીનું બનેલું છે,

$\Rightarrow$ પરાગાશયમાં પરાગરજ ઉત્પન્ન થાય છે.

$\Rightarrow$ દરેક પુંકેસરતંતુ સામાન્યતઃ દ્વિખંડી છે અને દરેક ખંડ બે કોટર કે પરાગ કોથળી (Pollen sac) ધરાવે છે. પરાગરજ પરાગ કોથળીમાં ઉદ્ભવે છે.

$\Rightarrow$ વંધ્ય હોય તેવાં પુંકેસરને વંધ્યપુંકેસર (Staminode) કહે છે.

$\Rightarrow$ તંતુ અને પરાગાશયનું જોડાણ યોજી (Connective) વડે થાય છે. પુષ્પના પુંકેસરો દલપત્રો જેવા બીજા સભ્યો કે એકબીજાથી જોડાયેલા હોઈ શકે છે.

$\Rightarrow$ દલલગ્ન પુંકેસર (Epipetalous) : જ્યારે પુંકેસર દલપત્રો સાથે જોડાયેલ હોય ત્યારે તેને દલલગ્ન (Epipetalous) કહે છે. ઉદા., રીંગણ

$\Rightarrow$ પરિલગ્ન પુંકેસર (Epiphyllous) : જ્યારે પુંકેસર પરિપુષ્પપત્ર સાથે જોડાયેલ હોય તો તેમને પરિલગ્ન (Epiphyllous) કહે છે. ઉદા., લીલી

$\Rightarrow$ મુક્ત પુંકેસર : જો બધા પુંકેસર એકમેકથી મુક્ત હોય તો તેને મુક્ત પુંકેસર કહે છે.

$\Rightarrow$ એકગુચ્છી પુંકેસર : જો બધા પુંકેસરનાં (બે કે વધુ) તંતુઓથી જોડાયેલા હોય તો તેને એકગુચ્છી (Monoadelphous) કહેવાય છે. ઉદા., જાસૂદ

$\Rightarrow$ દ્વિગુચ્છી અને બહુગુચ્છી પુંકેસર : ક્યારેક પુંકેસર બે કે બે કરતાં વધુ ગુચ્છામાં પણ રચાય છે. તેમને અનુક્રમે દ્વિગુચ્છી (Diadelphous) અને બહુગુચ્છી (Polydelphous) કહે છે. ઉદા., દ્વિગુચ્છી-વટાણા અને બહુગુચ્છી લીંબુ

$\Rightarrow$ પુષ્પમાં પુંકેસર તંતુની લંબાઈમાં પણ વિવિધતા હોય છે. ઉદા., રાઈ