અવરોધ $R=\frac{V}{I}$, જ્યાં $V=(200 \pm 5) V$ અને $I=(20 \pm 0.2) A$ હોય તો $R$ ના માપનમાં પ્રતિશત ત્રુટિ_____છે.

ત્રુટિઓના સરવાળા કે તફાવતના કારણે અંતિમ પરિણામ ઉપર કેવી અસર થાય છે તે સમજાવો.

સાદા લોલકનાં દોલનોનો આવર્ત કાળ $T=2 \pi \sqrt{L / g}$ છે. $1\,mm$ ની ચોકસાઈ સાથે માપેલ લંબાઈ $L= 20\,cm$ અને $1 \,s$ વિભેદનવાળી કાંડા ઘડિયાળથી $100$ દોલનો માટે માપેલ સમય $90 \,s$ જેટલો મળે છે, તો $g$ નું મૂલ્ય કેટલી ચોકસાઈથી નક્કી થયું હશે ? 

એક વિદ્યાર્થીં Searle's રીતથી $ 2m$  લંબાઈના એક તારના યંગના સ્થિતિ સ્થાપક અચળાંકની ગણતરી માટે પ્રયોગ કરે છે. ચોકસાઈપૂર્વકના અવલોકનમાં બરાબર  $10 kg$  ના લોડ આગળ વિદ્યાર્થીંએ આપ્યું કે તારની લંબાઈ વિસ્તરણ $ \pm 0.05 mm $ અચોકકસતા સાથે $ 0.88\,mm $ જેટલું થાય છે. તે વિદ્યાર્થીં તારનો વ્યાસનું મૂલ્ય પણ  $\pm 0.01 mm $અચોકકસતા સાથે  $0.4 mm $ માપે છે. $g = 9.8 m/s^2$ (ચોકકસ) લો. અવલોકનમાં યંગનો સ્થિતિ સ્થાપકતા અચળાંક શોધો.

વિધાન: ભૌતિકરાશિઓના માપન માં પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ પદ્ધતિઓ વપરાય છે.

કારણ: માપનયંત્રની ચોકસાઇ અને પરિશુદ્ધતા તથા માપનમાં રહેલી ત્રુટિઓ ને સાથે રાખીને જે તે પરિણામ રજૂ કરવું જોઈએ.

પદાર્થનું સ્થાનાંતર $(13.8 \pm 0.2) m$ અને લાગતો સમય $(4.0 \pm 0.3) s$ હોય,તો વેગમાં પ્રતિશત ત્રુટિ  ......... $\%$ હોવી જોઈએ.