ઊભયગુણી ઑક્સાઇડ એટલે શું ? ઊભયગુણી ઑક્સાઇડનાં બે ઉદાહરણો આપો.
ઉભયગુણી ઑક્સાઇડ : ધાત્વીય ઑક્સાઇડ કે જે ઍસિડ અને બેઇઝ એમ બંનેના ગુણધર્મો ધરાવતા હોય તો તેમને ઉભયગુણી ઑક્સાઇડ કહેવાય છે.
એટલે કે આવા ઉભયગુણી ઑક્સાઇડ ઍસિડ અને બેઇઝ બંને સાથે પ્રક્રિયા કરીને ક્ષાર અને પાણી બનાવી શકે છે.
દા.ત., ઉદાહરણ : $ZnO$ (ઝીંક ઓકસાઈડ)
$Al_2O_3$ (એલ્યુમિનિયમ ઓકસાઈડ)
$ZnO(s)+2 HCl (a q) \rightarrow $ $ZnCl _{2}(a q)+ H _{2} O (l)$
ઝીંક ઓકસાઈડ હાઈડ્રોક્લોરિક એસિડ ઝીંક ક્લોરાઈડ
(બેઈઝ તરીકે)
$ZnO (s) \quad+2 NaOH (a q) \rightarrow Na _{2} ZnO _{2}(a q)+ H _{2} O (l)$
ઝીંક ઓકસાઈડ સોડિયમ હાઈડ્રોક્સાઈડ સોડિયમઝીંકેટ
(એસિડ તરીકે)
ઝિંક, મૅગ્નેશિયમ અને કૉપરના ધાતુ ઑક્સાઇડો નીચે દર્શાવેલ ધાતુઓ સાથે ગરમ કરવામાં આવ્યા :
ધાતુ | ઝિંક | મૅગ્નેશિયમ | કૉપર |
ઝિક ઑક્સાઇડ | - | - | - |
મૅગ્નેશિયમ ઑક્સાઇડ | - | - | - |
કૉપર ઑક્સાઇડ | - | - | - |
કયા કિસ્સામાં તમે વિસ્થાપન પ્રક્રિયા થતી જોઈ શકો છો ?
કારણ આપો : સોડિયમ, પોટૅશિયમ અને લિથિયમનો તેલમાં સંગ્રહ કરવામાં આવે છે.
રાસાયણિક ગુણધર્મોના આધારે ધાતુઓ અને અધાતુઓ વચ્ચે ભેદ પારખો.
આયનીય સંયોજનો શા માટે ઊંચા ગલનબિંદુ ધરાવે છે ?
શા માટે સોડિયમને કૅરોસીનમાં રાખવામાં આવે છે ?