હાઇડ્રોજનીકરણ એટલે શું ? તેની ઔદ્યોગિક ઉપયોગિતા શું છે ?
હાઇડ્રોજનીકરણ : પેલેડિયમ અથવા નિકલ જેવા ઉદ્દીપકોની હાજરીમાં અસંતૃપ્ત હાઇડ્રોકાર્બનમાં હાઇડ્રોજન ઉમેરાઈને સંતૃપ્ત હાઇડ્રોકાર્બન મેળવવાની પ્રક્રિયાને હાઇડ્રોજનીકરણ કહેવાય છે.
ઔદ્યોગિક ઉપયોગિતા : હાઇડ્રોજનીકરણ પ્રક્રિયાનો ઉપયોગ વનસ્પતિ તેલના નિકલ ઉદ્દીપકની હાજરીમાં હાઇડ્રોજનીકરણ દ્વારા વનસ્પતિ ઘી બનાવવા માટે થાય છે. જેમ કે,
વનસ્પતિ તેલ $+$ $H_2$ $\xrightarrow[catalysis]{Ni}$ વનસ્પતિ ઘી
(અસંતૃપ્ત) (સંતૃપ્ત)
${}_{_{R}/}^{^{R}\backslash }C=C_{{{\backslash }_{R}}}^{{{/}^{R}}}$$\xrightarrow[Ni\,\,Catalysis]{{{H}_{2}}}$ $\begin{matrix}
\begin{matrix}
H\,\,\,\,\,H \\
|\,\,\,\,\,\,\,\,\,| \\
\end{matrix} \\
R-C-C-R \\
|\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,| \\
R\,\,\,\,\,\,\,R \\
\end{matrix}$
ખોરાક રાંધતી વખતે, જો વાસણના તળિયા બહારથી કાળા થઈ રહ્યા હોય, તો તેનો અર્થ એ છે કે
$CH_3Cl$ માં બંધ નિર્માણનો ઉપયોગ કરી સહસંયોજક બંધની પ્રકૃતિ સમજાવો.
લોકો કપડાં ધોવા માટે વિવિધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે. સામાન્ય રીતે સાબુ ઉમેર્યા પછી લોકો કપડાં પથ્થર પર પછાડે છે કે પાવડી (Paddle) સાથે પછાડે છે. બ્રશથી ઘસે છે અથવા મિશ્રણને વૉશિંગ મશીનમાં ક્ષોભિત (ખુબ જોરથી હલાવે) (agitate) કરે છે. સાફ કપડાં મેળવવા માટે તેને ઘસવાની જરૂર શા માટે પડે છે ?
જ્યારે સાબુને પાણીમાં ઉમેરવામાં આવે ત્યારે મિસેલનું નિર્માણ શા માટે થાય છે ? શું ઇથેનોલ જેવા બીજા દ્રાવકો દ્વારા પણ મિસેલનું નિર્માણ થશે ?
ઇલેક્ટ્રૉન બિંદુ-રચના દોરો.
$(a)$ ઇથેનોઇક ઍસિડ
$(b)$ $H_2S$