જ્યારે ધાતુ $X$ ની સોડિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ સાથે પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે ત્યારે સફેદ અવક્ષેપ $(A) $ મળે છે. જે વધુ $NaOH$ માં દ્રાવ્ય થઈ દ્રાવ્ય સંકીર્ણ $(B)$ બનાવે છે. સંયોજન $(A)$ મંદ $HCl$ માં દ્રાવ્ય થઈ સંયોજન $(C) $ બનાવે છે. જ્યારે સંયોજન $(A)$ ને સખત ગરમ કરવામાં આવે છે ત્યારે $(D)$ મળે છે. જે ધાતુના નિકર્ષણમાં વપરાય છે. $X, A, B, C$ અને $D$ ને ઓળખો. તેઓની ઓળખના સમર્થન માટે યોગ્ય સમીકરણો લખો.
ધાતુ $x$ ની $\mathrm{NaOH}$ સાથે પ્રદ્રિયા કરતાં સૌપ્રથમ સફેદ અવક્ષેપ $(A)$ આપે છે. જે વધુ $\mathrm{NaOH}$ માં દ્રાવ્ય છે અને દ્રાવ્ય સંકીર્ણ $(B)$
આપે છે. તેથી ધાતુ $x$ એ $\mathrm{Al}$ જ છે અને અવક્ષેપ $(A)$ એ $\mathrm{Al}(\mathrm{OH})_{3}$ જ છે અને સંકીર્ણ $(B)$ એ સોડિયમ ટેટ્રાહાઈડ્રોક્સો એલ્યુમિનેટ $(III)$ છે.
$2 \mathrm{Al}+3 \mathrm{NaOH} \rightarrow \mathrm{Al}(\mathrm{OH})_{3} \downarrow+3 \mathrm{Na}+$
$\mathrm{Al}(\mathrm{OH})_{3}+\mathrm{NaOH} \rightarrow \mathrm{Na}^{+}\left[\mathrm{Al}(\mathrm{OH})_{4}\right]^{-}$
તેથી $(A)$ એ ઉમયગુણધર્મી સ્વભાવ ધરાવે છે. તે $\mathrm{HCl}$ સાથે પ્રક્રિયા કરી $(C)$ બનાવે છે. જે $\mathrm{AlCl}_{3}$ છે.
$\mathrm{Al}(\mathrm{OH})_{3}+3 \mathrm{HCl} \rightarrow \mathrm{AlCl}_{3}+3 \mathrm{H}_{2} \mathrm{O}$
$(A)$ ને ગરમ કરતાં $(D)$ $\mathrm{Al}_{2} \mathrm{O}_{3}$ આપે છે.
$2 \mathrm{Al}(\mathrm{OH})_{3} \stackrel{\Delta}{\longrightarrow} \mathrm{Al}_{2} \mathrm{O}_{3}+3 \mathrm{H}_{2} \mathrm{O}$
નીચેનામાંથી કયું વિધાન ખોટું છે ?
પ્રયોગશાળામાં ડાયબોરેનની બનાવટ માટેની અનુકૂળ પદ્ધતિ લખો.
નીચેનામાંથી કઇ ધાતુ નિષ્ક્રિય યુગ્મ અસર દર્શાવતું નથી?
વિધાન : ગેલિયમની આણ્વિય ત્રિજ્યા એલ્યુમિનિયમ કરતા વધારે છે
કારણ : વધારાના હાજર $d-$ઇલેક્ટ્રોનના વધતા પરમાણુ ચાર્જથી બાહ્ય ઇલેક્ટ્રોન માટે નબળી સ્ક્રિનિંગ અસર પ્રદાન કરે છે.
કઇ ધાતુનું રક્ષણ તેના પોતાના જ ઑક્સાઇડના સ્તરથી થાય છે ?