ન્યુટ્રૉન્સનું ધીમા પડવું : ન્યુક્લિયર. રિએક્ટરમાં એક ઝડપી ન્યુટ્રૉન (આશરે $10^{7}\; m s ^{-1}$ )ને $10^{3}\; m s ^{-1}$ જેટલો ધીમો પાડવો જરૂરી છે, કે જેથી તેની $^{235} _{92} U$ સમસ્થાનિક સાથે આંતરક્રિયાની સંભાવના ખૂબ વધે અને તેનું વિખંડન થાય. દર્શાવો કે ડયુટેરિયમ કે કાર્બન કે જેમનું દળ ન્યુટ્રૉનના દળ કરતાં ફક્ત થોડા ગણું જ વધારે હોય છે, તેમની સાથે સ્થિતિસ્થાપક અથડામણ દરમિયાન ન્યુટ્રૉન તેમની મોટા ભાગની ગતિઊર્જા ગુમાવી શકે છે. હલકા ન્યુક્લિયસ બનાવતા પદાર્થ; જેવા કે ભારે પાણી $\left( D _{2} O \right)$ અથવા ગ્રેફાઇટને મૉડરેટર કહે છે..

ઉપરની આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ, ઢાળવાળા સમતલની ટોચ પરથી બ્લોકને મુક્ત કરવામાં આવે છે.જ્યારે બ્લોક સ્પ્રિંગ સાથે અથડાય ત્યારે થતું સ્પ્રિંગ નું મહતમ સંકોચ. . . . . . .છે.

$k $ બળ અચળાંકવાળી શિરોલંબ સ્પ્રિંગને ટેબલ પર જડિત કરેલ છે. હવે સ્પ્રિંગના મુકત છેડાથી $ h $ જેટલી ઊંચાઇ પરથી $m$ દળના પદાર્થને પડતો મુકવામાં આવે, તો સ્પ્રિંગનુ $d$ જેટલું સંકોચન થાય છે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન થયેલ ચોખ્ખું કાર્ય કેટલું હશે?

એક બ્લોકને સમક્ષિતિજ સ્પ્રિંગ સાથે બાંધવામાં આવેલ છે. બ્લોકને ઘર્ષણરહિત સપાટી ઉપર $t=0$ સમયે વિરામ સ્થિતિમાંથી સમતોલન સ્થિતિમાં $x=0$ માંથી $x=10\,cm$ જેટલો ખેંચવામાં આવે છે. $x=5\,cm$ આગળ બ્લોકની ઊર્જા $0.25\,J$ છે. સ્પ્રિંગનો સ્પ્રિંગ અચળાંક $…………Nm ^{-1}$ હશે.

વિધાન $-1$ અને વિધાન $-2$ આવેલા છે. જો $S_1$ અને $S_2$ બે સ્પ્રિંગના બળ અચળાંકો અનુક્રમે $k_1$  અને $k_2$ છે જેમને સમાન બળથી ખેંચેલી છે. એવું જાણવા મળ્યું કે $S_2$  સ્પ્રિંગ કરતા $S_1$ સ્પ્રિંગ પર થતું કાર્ય વધુ હોય છે.

વિધાન  $1$ : જો સમાન મૂલ્યથી ખેંચવામાં આવે તો $S_1$ પર થતું કાર્ય જે $S_2$  પર થતા કાર્ય કરતા વધારે છે. વિધાન $2 : k_1 < k_2$