આઇન્સ્ટાઇનના પ્રખ્યાત સાપેક્ષવાદને આધારે દળ $(m)$ એ ઊર્જા $(E)$ સાથે $E = mc^2$ સંબંધથી સંકળાયેલ છે.
જ્યાં $c =$ શૂન્યાવકાશમાં પ્રકાશનો વેગ છે. ન્યુકિલયર ઊર્જાનું મૂલ્ય સૂક્ષ્મ હોય અને તે $Mev$ માં મપાય છે. જ્યાં $1\,MeV = 1.6\times 10^{-13}\,J$ ; જેમાં દ્રવ્યમાન (એટોમિક માસ યુનિટ) $amu$ માં મપાય છે તથા $1\,u = 1.67 \times 10^{-27}\, kg$.
$(a)$ $1\,u = 931.5\, MeV$ મેળવો.
$(b)$ એક વિધાર્થીએ $1\,u = 931.5\, MeV$ લખ્યો છે જે પારિમાણિક દૃષ્ટિએ ખોટો હોવાનું શિક્ષકે કહ્યું છે તો સાચો સંબંધ લખો.
$1 u=1.67 \times 10^{-27} kg$
$E =m c^{2}$
$1.67 \times 10^{-27} \times\left(3 \times 10^{8}\right)^{2}$
$=1.67 \times 9 \times 10^{-11} J$
$\therefore E =\frac{1.67 \times 9 \times 10^{-11}}{1.6 \times 10^{-19}} MeV$
$\left[\because 1 eV =1.6 \times 10^{-19} J \right]$
$\therefore E =9.3937 \times 10^{8} eV$
$\therefore E =939.4 \times 10^{6} eV$
$\therefore E \approx 939.4 MeV$
$(b)$ પારિમાણિક દ્રષ્ટિ આ સંબંધ ખોટો છે.
$[u]=\left[ M ^{1} L ^{0} T ^{0}\right]$
અને $[ eV ]=\left[ M ^{1} L ^{2} T ^{-2}\right]$
તેથી $1 u=931.5 MeV$ સંબંધ ખોટો છે.
સાચો સંબંધ $1 u c^{2}=931.5 MeV$ હોવો જેઈએ.
નીયેનામાંથી ક્યા બળના પરિમાણો નથી?
કઈ રાશિનું પારિમાણિક $M{L^2}{T^{ - 1}}$ થાય?
બળયુગ્મ (couple) નું પારિમાણિક સૂત્ર શું થાય?
શ્યાનતા ગુણાંકનું પારિમાણિક સૂત્ર શું થાય?
જો કોઈ નળીમાંથી વહેતા પ્રવાહીનો ક્રિટીકલ વેગ $v_c$ ના પરિમાણને $ [\eta ^x,\rho ^y,r^z]$ વડે દર્શાવવામાં આવે છે. જયાં $\eta,\rho $ અને $r $ એ અનુક્રમે પ્રવાહીનો શ્યાનતા ગુણાંક, પ્રવાહીની ઘનતા અને નળીની ત્રિજયા છે, તો $ x,y $ અને $z$ ના મૂલ્યો અનુક્રમે કેટલા હશે?