બંધકારક આણ્વીય કક્ષક અને બંધપ્રતિકારક આણ્વીય કક્ષકોના તફાવત આપો.
બંધકારક આણ્વીય કક્ષક$(BMO)$ | બંધપ્રતિકારક આણ્વીય કક્ષક$(ABMO)$ |
તેને ટૂંકમાં $BMO$ કહે છે અને તેનું તરંગ વિધેય $\psi_{MO}$થી દર્શાવાય છે. | તેને ટૂંકમાં $ABMO$ કહे છે અને તેનું તરંગ વિધેય $\psi^{*} _{MO}$ દર્શાવાય છે. |
વ્યાખ્યા : બે ભિન્ન પરમાણુઓની પરમાણ્વીય કક્ષકોના તરંગ વિધેય $\psi_{ A }$ અને $\psi_{ B }$ ની સરવાળાથી $BMO$ મળે છે. $\psi_{ MO }=\psi_{ A }+\psi_{ B }$ | વ્યાખ્યા : બે ભિન્ન પરમાણુઓના પરમાણ્વીય કક્ષકોનો તરંગ વિધેયના તફાવતથી મળતી આણ્વીય કક્ષકને બંધપ્રતિકારક આણ્વીય કક્ષક કહે છે. $\psi^{*}_{MO} =\psi_{ A }-\psi_{ B }$ |
ગુણાત્મક રીતે $BMO$ માં સંયોજાતા પરમાઘુઓના ઇલેક્ટ્રોન રચનાત્મક હોય છે અને તેમાંના બંને પરમાણુઓના ઈલેક્ટ્રોન તરંગ એક્બીજાને પ્રબલક પૂરક બને છે. | ગુણાત્મક રીતે $ABMO$ માં સંયોજાયેલ પરમાણુઓના ઈલેક્ટ્રોન વિભંજક-વ્યતિકરણ પામેલ હોય છે અને તે બંને પરમાણુઓના ઇલકક્ટ્રોન તરંગ એકબીજાને વિભંજક વ્યતિકરણ લીધે રદ કરે છે. |
આથી $BMO$ માં ઇલેક્ટ્રોનની ઘનતા બંધન પામેલા પરમાણુઓનાં કેન્દ્રોની વચ્ચે હોય છે. કારણકે કેન્દ્રો વચ્ચે અપાર્ષણ ઓછું હોય. | આથી $ABMO$ માં ઇલેક્ટ્રોનની ધનતા બંને કેન્દ્રોની વચ્ચેની જગ્યાએથી મુખ્યત્વે દૂર સ્થાન મેળવે છે. |
$BMO$ માં નોડલ સમતલ હોતું નથી. | તેમાં નોડલ સમતલ બંને કેન્દ્રોની વચ્ચે હોય છે કે જ્યાં ઇલેક્ટ્રોન ધનતા શૂન્ય હોય છે. |
$BMO$ રચાવાથી બંધ બની સ્થાયી અવુ બને છે. | $ABMO$ રચવાથી બંધ નાબૂદ થાય છે અને અણુ અસ્થાયી બને છે. |
BMO ની ઊર્જા તેને રચતાં પરમાણ્વીય કક્ષકોની ઊર્જાના કરતાં ઓછી હોય છે. | $ABMO$ ની ઊર્જા તેને રચાતા પરમાણ્વીય કક્ષકોની ઊર્જા કરતાં વધારે હોય છે. |
$BMO$ માં ઇલેક્ટ્રોન-ઈલેક્ટ્રોન વચ્ચેનું અપાકર્ષણ ઇલેક્ટ્રોન કેન્દ્ર વચ્ચેના આકર્ષણ કરતા ઓછું હોય છે, જેથી $BMO$ ની ઊર્જા ઓછી હોય છે. | $ABMO$ માં ઈલેક્ટ્રોન અપકર્ષણ કેન્દ્ર અને ઇલેક્ટ્રોન વચ્ચેના અપકર્ષણના કરતાં વધારે હોય છે, જેથી $ABMO$ ની ઊર્જા વધારે હોય છે. |
$BMO$ સ્થાયી હોય છે. દા.ત. $\sigma$ અને $\pi$ એ BMO છે. | $ABMO$ અસ્થાયી છે. દા.ત. $\sigma$ * અને $\pi^{*}$ એ $ABMO$ છે. |
બંધક્રમાંક પર્યાય વડે શું સમજવામાં આવે છે ?
$N _{2}, O _{2}, $ $O _{2}^{+}$ અને $O _{2}^{-}$ ના બંધક્રમાંક ગણો.
સૂચી $-I$ સાથે સુચી$-II$ ને જોડો.
સૂચી $-I$ (અણુ) | સૂચી $-II$ (બંધ ક્રમાંક) |
$(a)$ $Ne _{2}$ | $(i)$ $1$ |
$(b)$ $N _{2}$ | $(ii)$ $2$ |
$(c)$ $F _{2}$ | $(iii)$ $0$ |
$(d)$ $O _{2}$ | $(iv)$ $3$ |
નીચે આપેલા વિકલ્પોમાંથી સાચો જવાબ પસંદ કરો.
આણ્વિયકક્ષકવાદ અનુસાર $O_2^ + $નો ચુંબકીય ગુણધર્મ અને બંધ ક્રમાંક માટે નીચેનામાંથી કયું વિધાન છે
નીચે ચાર દ્વિપરમાણ્વિય ઘટકો જુદા જુદા ક્રમમાં દર્શાવ્યા છે. તો ક્યો તેમના બંધક્રમાંકનો સાચો વધતો ક્રમ દર્શાવે છે ?
હાઇડ્રોજન $\left( {{{\rm{H}}_2}} \right)$ અણુની ઇલેક્ટ્રોનીય રચના, બંધક્રમાંક અને ચુંબકીય ગુણો વિશે લખો.