- Home
- Standard 12
- Mathematics
सारणिक $\left| {\,\begin{array}{*{20}{c}}a&b&{a\alpha + b}\\b&c&{b\alpha + c}\\{a\alpha + b}&{b\alpha + c}&0\end{array}\,} \right| = 0$, if $a,b,c$
समान्तर श्रेणी में
गुणोत्तर श्रेणी में
हरात्मक श्रेणी में
इनमें से कोई नहीं
Solution
$\Delta \equiv \left| {\,\begin{array}{*{20}{c}}a&b&{a\alpha + b}\\b&c&{b\alpha + c}\\{a\alpha + b}&{b\alpha + c}&0\end{array}\,} \right|$
= $\left| {\,\begin{array}{*{20}{c}}a&b&{a\alpha + b}\\b&c&{b\alpha + c}\\0&0&{ – (a{\alpha ^2} + 2b\alpha + c)}\end{array}\,} \right|$, ${R_3} \to {R_3} – \alpha {R_1} – {R_2}$ द्वारा
= $a\,\{ – c(a{\alpha ^2} + 2b\alpha + c) – 0\} – b\{ – b(a{\alpha ^2} + 2b\alpha + c) – 0\} $,(${C_1}$ के अनुदिश प्रसार करने पर)
$ = ({b^2} – ac)\,(a{\alpha ^2} + 2b\alpha + c)$अत:, $\Delta = 0$, यदि या तो ${b^2} – ac = 0$या $a{\alpha ^2} + 2b\alpha + c = 0$
अर्थात्, या तो $ 0$ ..$a,b,c$ गुणोत्तर श्रेणी में हैं
या $a{\alpha ^2} + 2b\alpha + c = 0$.
ट्रिक: $\alpha = 0$ रखने पर
,$\left| {\,\begin{array}{*{20}{c}}a&b&b\\b&c&c\\b&c&0\end{array}\,} \right|\, = \,\left| {\,\begin{array}{*{20}{c}}a&b&0\\b&c&0\\b&c&{ – c}\end{array}\,} \right|\, = \, – c(ac – {b^2}) = 0$
अत: अभीष्ट परिणाम प्राप्त होता है।