ગજિયા ચુંબકનું ઘુવમાન એટલે શું ? ધ્રુવમાનના સંદર્ભમાં ચુંબકીય ડાઇપોલ મોમેન્ટ દર્શાવો.
ગજિયા ચુંબકનું ઘુવમાન એટલે શું ? ધ્રુવમાનના સંદર્ભમાં ચુંબકીય ડાઇપોલ મોમેન્ટ દર્શાવો.
ચુંબકના ધ્રુવની પ્રબળતાને તેનું ધ્રુવમાન કહે છે.
ચુંબકની એકમ લંબાઈ દીઠ મળતી ડાઇપોલ મોમેન્ટ એટલે તે ચુંબકનું ધ્રુવમાન.
જેવી રીતે સ્થિતવિધુતના સમીકરણોમાં વિધુતભાર $q$ છે તેવી જ રીતે ચુંબકત્વમાં ધ્રુવમાન મળે છે.
ધ્રુવમાનને $q_m$, અથવા $P$ $(Pole\,Strength)$ વડે પણ દર્શાવાય છે.
ધ્રુવમાનનો આધાર ચુંબકના દ્રવ્યના પ્રકાર, તેની મૅગ્નેટાઇઝેશન સ્થિતિ અને ચુંબકના આડછેદના ક્ષેત્રફળ $(A)$ પર આધાર રાખે છે.
તે અદિશ રાશિ છે.
ધ્રુવમાનનો એકમ ઍમ્પિયર મીટર $(Am)$ છે.
ગજિયા ચુંબકની લંબાઈ $(2l)$ અને તેનું ધ્રુવમાન હોય, તો ચુંબકની ડાઇપોલ મોમેન્ટ,$\overrightarrow m=q_m\overrightarrow{(2l)}$
$\overrightarrow m$ ની દિશા $S$ થી $N$ તરફ હોય છે.
આ સમીકરણ પરથી $m$ નો એકમ $Am^{2}$ મળે છે.
Similar Questions
ગજિયા ચુંબકની ક્ષેત્રરેખા કઇ આકૃતિ દ્વારા દર્શાવે છે?
ગજિયા ચુંબકની ક્ષેત્રરેખા કઇ આકૃતિ દ્વારા દર્શાવે છે?
- [IIT 2002]
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ બે સરખાં નાના ગજિયા ચુંબકો $120^{\circ}$એ રાખેલ છે.દરેક ચુંબકની મેગ્નેટિક મોમેન્ટ $M$ છે. ખૂણાઓનાં દ્રિભાજકે $p$ બિંદુ એ ચુંબકીય ક્ષેત્ર
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ બે સરખાં નાના ગજિયા ચુંબકો $120^{\circ}$એ રાખેલ છે.દરેક ચુંબકની મેગ્નેટિક મોમેન્ટ $M$ છે. ખૂણાઓનાં દ્રિભાજકે $p$ બિંદુ એ ચુંબકીય ક્ષેત્ર
ચુંબકત્વ માટે ગોસનો નિયમ સમજાવો.
ચુંબકત્વ માટે ગોસનો નિયમ સમજાવો.
$(a)$ ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ વડે (દરેક બિંદુએ) દર્શાવેલી દિશામાં ચુંબકિત કરેલ સોય (તે બિંદુએ) ગોઠવાય છે (એક રેખસ્થ થાય છે). શું ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ ગતિ કરતા વિદ્યુતભાર માટે દરેક બિંદુએ ચુંબકીય બળ રેખાઓ દર્શાવે છે ?
$(b)$ ટોરોઇડના ગર્ભ ભાગ $(Core)$ માં ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ સંપૂર્ણતઃ સમાયેલી હોય છે, પરંતુ સીધા સોલેનોઇડમાં નહીં. શા માટે ?
$(c)$ જો ચુંબકીય એક ધ્રુવીઓ અસ્તિત્વ ધરાવતી હોત, તો ચુંબકત્વ માટેના ગૉસના નિયમમાં શું ફરક પડત ?
$(d)$ શું ગજિયા ચુંબકનું ચુંબકીય ક્ષેત્ર તેના પોતાના પર ટૉર્ક લગાડે ? શું વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત તારનો એક ખંડ (વિભાગ) તે જ તારના બીજા વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત ખંડ (વિભાગ) પર બળ લગાડશે ?
$(e)$ ગતિમાન વિધુતભારોના કારણે ચુંબકીયક્ષેત્ર ઉદ્ભવે છે. કોઈ તંત્રનો ચોખ્ખો (પરિણામી) વિધુતભાર શૂન્ય હોય તો પણ તેને ચુંબકીય ચાકમાત્રા (મોમેન્ટ) હોઈ શકે ?
$(a)$ ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ વડે (દરેક બિંદુએ) દર્શાવેલી દિશામાં ચુંબકિત કરેલ સોય (તે બિંદુએ) ગોઠવાય છે (એક રેખસ્થ થાય છે). શું ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ ગતિ કરતા વિદ્યુતભાર માટે દરેક બિંદુએ ચુંબકીય બળ રેખાઓ દર્શાવે છે ?
$(b)$ ટોરોઇડના ગર્ભ ભાગ $(Core)$ માં ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ સંપૂર્ણતઃ સમાયેલી હોય છે, પરંતુ સીધા સોલેનોઇડમાં નહીં. શા માટે ?
$(c)$ જો ચુંબકીય એક ધ્રુવીઓ અસ્તિત્વ ધરાવતી હોત, તો ચુંબકત્વ માટેના ગૉસના નિયમમાં શું ફરક પડત ?
$(d)$ શું ગજિયા ચુંબકનું ચુંબકીય ક્ષેત્ર તેના પોતાના પર ટૉર્ક લગાડે ? શું વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત તારનો એક ખંડ (વિભાગ) તે જ તારના બીજા વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત ખંડ (વિભાગ) પર બળ લગાડશે ?
$(e)$ ગતિમાન વિધુતભારોના કારણે ચુંબકીયક્ષેત્ર ઉદ્ભવે છે. કોઈ તંત્રનો ચોખ્ખો (પરિણામી) વિધુતભાર શૂન્ય હોય તો પણ તેને ચુંબકીય ચાકમાત્રા (મોમેન્ટ) હોઈ શકે ?
ગજિયા ચુંબકનું ચુંબકીય ક્ષેત્ર ચિત્રાત્મક રીતે દર્શાવો.
ગજિયા ચુંબકનું ચુંબકીય ક્ષેત્ર ચિત્રાત્મક રીતે દર્શાવો.