નિર્બળ બેઈઝના આયનીકરણ અચળાંક $({K_b})$ નું સૂત્ર તારવો.
નિર્બળ બેઈઝના આયનીકરણ અચળાંક $({K_b})$ નું સૂત્ર તારવો.
ધારોકે નિર્બળ બેઇઝનું સામાન્ય સૂત્ર MOH છે. આ નિર્બળ બેઈઝ MOH ના જલીય દ્રાવણમાં નીચે પ્રમાણેનું સંતુલન હોય.
સંતુલન $:$$\mathrm{MOH}_{\text {(aq) }}+(\mathrm{aq})+\mathrm{M}_{\mathrm{aq}}^{+}+\mathrm{OH}_{\text {(aq) }}^{-}$
જ્યાં $C =$ બેઈઝની પ્રારંભિક સાંદ્રતા મોલારિટીમાં
$\alpha=$ બેઈઝનો આયનીકરણ અંશ $=$ આયનીકરણની માત્રા
$\mathrm{MOH}$ ના આયનીકરણનું પ્રમાણ $=\mathrm{C} \alpha$
$\therefore$ સંતુલન પ્રાપ્તિમાં બેઇઝની સાંદ્રતાનો ધટાડો $=\mathrm{C} \alpha \mathrm{M}$
$\therefore$ સંતુલને બેઈઝ $\mathrm{MOH}$ ની સાંદ્રતા $=(\mathrm{C}-\mathrm{C} \alpha)=\mathrm{C}(1-\alpha)$
સંતુલને $\left[\mathrm{M}^{+}\right]=\left[\mathrm{OH}^{-}\right]=\mathrm{C} \alpha \mathrm{M}$
$MOH$ બેઈઝની દ્રાવણમાં સંતુલિત પ્રક્રિયા ઉપરથી
$\mathrm{K}=\frac{\left[\mathrm{M}^{+}\right]\left[\mathrm{OH}^{-}\right]}{[\mathrm{MOH}]}$
$\therefore \mathrm{K}_{b}=\frac{\left[\mathrm{M}^{+}\right]\left[\mathrm{OH}^{-}\right]}{[\mathrm{MOH}]}=\frac{\left[\mathrm{OH}^{-}\right]^{2}}{[\mathrm{MOH}]}$
તથા $\left[\mathrm{OH}^{-}\right]=\sqrt{\mathrm{K}_{b} \cdot[\mathrm{MOH}]}$
આ ઉપરથી $\mathrm{K}_{b}=\frac{(\mathrm{C} \alpha)}{\mathrm{C}(1-\alpha)}=\frac{\mathrm{C} \alpha^{2}}{1-\alpha}$
Similar Questions
નીચે આપેલ પ્રક્રિયાઓ માટે અનુક્રમે $K _{ a_1,}, K _{ a_2 }$ અને $K _{ a_3}$ આયનીકરણ અચળાંક છે.
$(a)$ $H _{2} C _{2} O _{4} \rightleftharpoons H ^{+}+ HC _{2} O _{4}^{-}$
$(b)$ $HC _{2} O _{4}^{-} \rightleftharpoons H ^{+}+ HC _{2} O _{4}^{2-}$
$(c)$ $H _{2} C _{2} O _{4} \rightleftharpoons 2 H ^{+}+ C _{2} O _{4}^{2-}$
$K _{ a _1}, K _{ a _2}$ અન $K _{ a _3}$ વચ્ચેનો સંબંધ એ નીચે આપેલ છે તે શોધો.
નીચે આપેલ પ્રક્રિયાઓ માટે અનુક્રમે $K _{ a_1,}, K _{ a_2 }$ અને $K _{ a_3}$ આયનીકરણ અચળાંક છે.
$(a)$ $H _{2} C _{2} O _{4} \rightleftharpoons H ^{+}+ HC _{2} O _{4}^{-}$
$(b)$ $HC _{2} O _{4}^{-} \rightleftharpoons H ^{+}+ HC _{2} O _{4}^{2-}$
$(c)$ $H _{2} C _{2} O _{4} \rightleftharpoons 2 H ^{+}+ C _{2} O _{4}^{2-}$
$K _{ a _1}, K _{ a _2}$ અન $K _{ a _3}$ વચ્ચેનો સંબંધ એ નીચે આપેલ છે તે શોધો.
- [JEE MAIN 2022]
અહીં
$(i)$ $\begin{gathered}
HCN\left( {aq} \right) + {H_2}O\left( l \right) \rightleftharpoons {H_3}{O^ + }\left( {aq} \right) + C{N^ - }\left( {aq} \right) \hfill \\
{K_a} = 6.2 \times {10^{ - 10}} \hfill \\
\end{gathered} $
$(ii)$ $\begin{gathered}
C{N^ - }\left( {aq} \right) + {H_2}O\left( l \right) \rightleftharpoons HCN\left( {aq} \right) + O{H^ - }\left( {aq} \right) \hfill \\
{K_b} = 1.6 \times {10^{ - 5}} \hfill \\
\end{gathered} $
આપેલ છે. આ સંતુલનનો બેઝિક પ્રબળતાનો સાચો ક્રમ નીચેના પૈકી ક્યો દર્શાવે છે?
અહીં
$(i)$ $\begin{gathered}
HCN\left( {aq} \right) + {H_2}O\left( l \right) \rightleftharpoons {H_3}{O^ + }\left( {aq} \right) + C{N^ - }\left( {aq} \right) \hfill \\
{K_a} = 6.2 \times {10^{ - 10}} \hfill \\
\end{gathered} $
$(ii)$ $\begin{gathered}
C{N^ - }\left( {aq} \right) + {H_2}O\left( l \right) \rightleftharpoons HCN\left( {aq} \right) + O{H^ - }\left( {aq} \right) \hfill \\
{K_b} = 1.6 \times {10^{ - 5}} \hfill \\
\end{gathered} $
આપેલ છે. આ સંતુલનનો બેઝિક પ્રબળતાનો સાચો ક્રમ નીચેના પૈકી ક્યો દર્શાવે છે?
- [AIEEE 2012]
$N{H_4}OH$ નો ${K_b} = 1.8 \times {10^{ - 5}}$ છે. $0.15$ મોલ $N{H_4}OH$ અને $0.25$ મોલ $N{H_4}OH$ ધરાવતા દ્રાવણની $pH$ ગણો.
$N{H_4}OH$ નો ${K_b} = 1.8 \times {10^{ - 5}}$ છે. $0.15$ મોલ $N{H_4}OH$ અને $0.25$ મોલ $N{H_4}OH$ ધરાવતા દ્રાવણની $pH$ ગણો.
જો $25°$ સે. એ ફ્લોરાઈડ આયનની $pK_b\, 10$, હોય તો તેજ તાપમાને પાણીમાં હાઇડ્રોક્લોરીક એસિડનો આયનીક અચળાંક = .......?
જો $25°$ સે. એ ફ્લોરાઈડ આયનની $pK_b\, 10$, હોય તો તેજ તાપમાને પાણીમાં હાઇડ્રોક્લોરીક એસિડનો આયનીક અચળાંક = .......?
સાયનિક ઍસિડ $(HCNO)$ ના $0.1$ $M$ દ્રાવણની $pH$ $2.34$ છે. ઍસિડનો આયનીકરણ અચળાંક ગણો અને દ્રાવણમાં તેનો આયનીકરણ અંશ ગણો.
સાયનિક ઍસિડ $(HCNO)$ ના $0.1$ $M$ દ્રાવણની $pH$ $2.34$ છે. ઍસિડનો આયનીકરણ અચળાંક ગણો અને દ્રાવણમાં તેનો આયનીકરણ અંશ ગણો.