યોગ્ય રીતે આકૃતિ દોરી સાપેક્ષ વેગની (Relative velocity) સમજૂતી આપો. 

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

આકૃતિમાં એકબીજાની સાપેક્ષે અચળ વેગથી ગતિ કરતી બે જડત્વીય નિર્દેશફ્રેમો $A$ અને $B$ દર્શાવી છે.

ધારો કે એક અવલોકનકાર $A$ માંથી અને બીજો અવલોકનકાર $B$માથી કોઈ એક કણની ગતિનો અભ્યાસ કરે છે.

ધારો કે $t$ સમયે ગતિ કરતાં $p$ કણનો,નિર્દેશફ્રેમો $A$ અને $B$ ના ઉગમબિંદુની સાપેક્ષે,સ્થાન સદિશ અનુક્રમે

$\overrightarrow{r_{ P , A }}=\overrightarrow{ OP }$ અને $\overrightarrow{r_{ P , B }}= O ^{\prime} P$ છે.તથા $O$ની સાપેક્ષે $O ^{\prime}$નો સ્થાન સદિશ $\overrightarrow{r_{ AB }}=\overrightarrow{ OO ^{\prime}}$ છે.

આકૃતિ પરથી , $\overrightarrow{O P}=\overrightarrow{O O^{\prime}}+\overrightarrow{O^{\prime} P}=\overrightarrow{O^{\prime} P}+\overrightarrow{O O^{\prime}}$

$\therefore \overrightarrow{r_{ P , A }}=\overrightarrow{r_{ B , A }}+\overrightarrow{r_{ P , B }}$

સમયની સાપેક્ષે વિકલન કરતાં,

$\therefore \frac{d}{d t}\left(\overrightarrow{r_{ P , A }}\right)=\frac{d}{d t}\left(\overrightarrow{r_{ P , B }}\right)+\frac{d}{d t}\left(\overrightarrow{r_{ B , A }}\right)$

$\therefore \overrightarrow{v_{ P , A }}=\overrightarrow{v_{ P , B }}+\overrightarrow{v_{ B , A }}$

$\overrightarrow{v_{ P , A }}$ એ નિર્દેશફ્રેમ $A$ની સાપેક્ષે $P-$કણનો વેગ,

$\overrightarrow{v_{ P ,B}}$ એ નિર્દેશફ્રેમ $B$ની સાપેક્ષે $P-$કણનો વેગ,

$\overrightarrow{v_{ P ,B}}$ એ નિર્દેશફ્રેમ $A$ની સાપેક્ષે  નિર્દેશફ્રેમ $B$નો વેગ છે.

885-s90

Similar Questions

એક કણ $\vec v = K(y\hat i + x\hat j)$ વેગથી ગતિ કરે છે. જ્યાં $K$ એક અચળાંક છે. તેનાં પથનું સામાન્ય સમીકરણ ........ થાય.

  • [JEE MAIN 2019]

એક કાર ઉત્તર તરફ પૂર્વ દિશા સાથે $45^o$ ના કોણે $6\, km$ ની અંતર કાપે છે અને પછી ઉત્તર તરફ પૂર્વ દિશા સાથે $135^o$ ના કોણે $4\, km$ અંતર કાપે છે . તો તે પ્રારંભિક સ્થાન થી કેટલી દૂર હશે? તેના પ્રારંભિક અને અંતિમ સ્થિતિ ને જોડતી સુરેખા પૂર્વ દિશા સાથે કેટલાનો ખૂણો બનાવે?

  • [AIIMS 2008]

કોઈ સમતલ માં ગતિ કરતાં કણના યામો $x = a\cos (pt)$ અને $y(t) = b\sin (pt)$ દ્વારા આપી શકાય, જ્યાં $a,\,\,b\,( < a)$ અને $p$ એ જે તે પરિમાણ ના ધન અચળાંકો છે. તો..... 

  • [IIT 1999]

એક પદાર્થ $30\; m / s$ ની ઝડપે પૂર્વ તરફ ગતિ કરે છે. $10 \;s$ પછી તેની ઝડપ ઉત્તર તરફ $40\; m / s$ ની થઈ જાય છે. પદાર્થનો સરેરાશ પ્રવેગ ($m/s^2$ માં) કેટલો હશે?

  • [AIPMT 2011]

એક કણ પૂર્વ દિશામાં $6 \,m / s$ ની ઝડપે ગતિ કરે છે. તે કણ $6 \,s$ બાદ પૂર્વથી ઉત્તર દિશામાં $60^{\circ}$ ના ખૂણે સમાન ઝડપથી ગતિ કરતો મળે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન તેના સરેરાશ પ્રવેગની તીવ્રતા ........... $m / s ^2$ હશે.