“વિધુત” અને “ચુંબકત્વ”ની સામ્યતા લખો.
ભૌતિક રાશિ | વિદ્યુત | ચુંબકત્વ |
$(1)$ ક્ષેત્ર | વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{\mathrm{E}}$ | ચુંબકીય ક્ષેત્ર $B$ |
$(2)$ ધ્રુવની પ્રબળતા | વિદ્યુતભાર $(q)$ | ધ્રુવમાન $\left(q_{\mathrm{m}}\right)$ |
$(3)$ ડાઈપોલ મોમેન્ટ | $p=q(2 a)$ | $m=q_{\mathrm{m}}(2 l)$ |
$(4)$ અંચળાંક | $\frac{1}{4 \pi \in_{0}}$ | $\frac{\mu_{0}}{4 \pi}$ |
$(5)$ ડાઈપોલની લંબાઈ | $2 a$ | $2 l$ |
$(6)$ ડાઈપોલ મોમેન્ટની દિશા |
ઋણ વિદ્યુતભારથી ધન વિદ્યુતભાર તરફ |
દક્ષિણ ધ્રુવથી ઉતર ધ્રુવ તરફ |
બે સમાન દળ ધરાવતા ચુંબકને આકૃત્તિ મુજબ રાખેલા છે.ચુંબક $1$ ની મેગ્નેટીક મોમેન્ટ ચુંબક $2$ કરતાં ત્રણ ગણી છે.તો સમતોલન સ્થિતિમાં ચુંબક $1$ એ મેગ્નેટિક મેરીડીયન સાથે કેટલો ખૂણો બનાવે?
$(a)$ ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ વડે (દરેક બિંદુએ) દર્શાવેલી દિશામાં ચુંબકિત કરેલ સોય (તે બિંદુએ) ગોઠવાય છે (એક રેખસ્થ થાય છે). શું ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ ગતિ કરતા વિદ્યુતભાર માટે દરેક બિંદુએ ચુંબકીય બળ રેખાઓ દર્શાવે છે ?
$(b)$ ટોરોઇડના ગર્ભ ભાગ $(Core)$ માં ચુંબકીય ક્ષેત્ર રેખાઓ સંપૂર્ણતઃ સમાયેલી હોય છે, પરંતુ સીધા સોલેનોઇડમાં નહીં. શા માટે ?
$(c)$ જો ચુંબકીય એક ધ્રુવીઓ અસ્તિત્વ ધરાવતી હોત, તો ચુંબકત્વ માટેના ગૉસના નિયમમાં શું ફરક પડત ?
$(d)$ શું ગજિયા ચુંબકનું ચુંબકીય ક્ષેત્ર તેના પોતાના પર ટૉર્ક લગાડે ? શું વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત તારનો એક ખંડ (વિભાગ) તે જ તારના બીજા વિદ્યુતપ્રવાહ ધારિત ખંડ (વિભાગ) પર બળ લગાડશે ?
$(e)$ ગતિમાન વિધુતભારોના કારણે ચુંબકીયક્ષેત્ર ઉદ્ભવે છે. કોઈ તંત્રનો ચોખ્ખો (પરિણામી) વિધુતભાર શૂન્ય હોય તો પણ તેને ચુંબકીય ચાકમાત્રા (મોમેન્ટ) હોઈ શકે ?
ચુંબકનો દિશા દર્શાવવાના ગુણધર્મનો સૌ પ્રથમ ઉપયોગ કોણે કર્યો ? અને શા માટે કર્યો ? તે જણાવો .
ગજિયા ચુંબકમાં ચુંબકીય પ્રેરણની બળ રેખા કેવી હોય છે?
ચુંબકીય ડાઇપોલ મોમેન્ટની દિશા અને એકમ લખો.