સ્થિતવિધુતશાસ્ત્ર સાથે ચુંબકત્વ સાથેની સામ્યતા ચર્યો અથવા વિધુત ડાઇપોલ અને ચુંબકીય કાઇપોલની સામ્યતા ચર્ચો.
સ્થિતવિદ્યુત | ચુંબકત્વ |
$(1)$ $\frac{1}{\epsilon_{0}}\left(\epsilon_{0}=\right.$ શૂન્યાવકાશની પરમિટિવિટી $)$ | $(1)$ $\mu_{0}\left(\mu_{0}=\right.$ શૂન્યાવકાશની પરમિએબિલિટી $)$ |
$(2)$વિદ્યુતભાર$q$ | $(2)$ચુંબકીય ધ્રુવમાન $\left(q_{m}\right)$ |
$(3)$વિદ્યુત ડાઈપોલ મોમેન્ટ $\vec{p}=(2 \vec{a})(q)$ | $(3)$ ચુંબકીય ડાઈપોલ મોમેન્ટ $\vec{m}=(2 \vec{l})\left(q_{m}\right)$ |
$(4)$બે વિદ્યુતભાર વચ્ચે લાગતું વિદ્યુત બળ $\mathrm{F}=\frac{\mu_{0}}{4 \pi} \frac{\left(q_{m 1}\right)\left(q_{m 2}\right)}{r^{2}}$ |
$(4)$બે ચુંબકીય ધ્રુવો વચ્ચે લાગતું ચુંબકીય બળ$\mathrm{F}=\frac{1}{4 \pi \epsilon_{0}} \frac{q_{1} q_{2}}{r^{2}}$ |
$(5)$વિદ્યુત ડાઈપોલની અક્ષ પર વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{\mathrm{E}}=\frac{2 \vec{p}}{4 \pi \epsilon_{0} r^{3}} \quad(r>>l)$ |
$(5)$ ગજિયા ચુંબકની અક્ષ પર ચુંબકીય ક્ષેત્ર $\overrightarrow{\mathrm{B}}=\frac{\mu_{0}}{4 \pi} \frac{2 \vec{m}}{r^{3}}$ (નાના ચુંબક$r>>l$માટે ) |
$(6)$વિષુવરેખા પર વિદ્યુતક્ષેત્ર $\overrightarrow{\mathrm{E}}=\frac{-\vec{p}}{4 \pi \epsilon_{0} r^{3}} \quad(r>>l)$ |
$(6)$ વિષુવરેખા પર ચુંબકીય ક્ષેત્ર $\overrightarrow{\mathrm{B}}=-\frac{\mu_{0}}{4 \pi} \frac{\vec{m}}{r^{3}}$ (નાના ચુંબક $r>>l$માટે ) |
$(7)$ટોર્ક $\vec{\tau}=\vec{p} \times \overrightarrow{\mathrm{E}}$ | $(7)$ટોર્ક $\vec{\tau}=\vec{m} \times \overrightarrow{\mathrm{B}}$ |
$(8)$સ્થિતિઊર્જા $\mathrm{U}=-\vec{p} \cdot \overrightarrow{\mathrm{E}}$ | $(8)$સ્થિતિઊર્જા $\mathrm{U}=-\vec{m} \cdot \overrightarrow{\mathrm{B}}$ |
$(9)$કાર્ય $\mathrm{W}=\mathrm{P} \varepsilon\left[\cos \theta_{1}-\cos \theta_{2}\right]$ | $(9)$કાર્ય $\mathrm{W}=m \mathrm{~B}\left[\cos \theta_{1}-\cos \theta_{2}\right]$ |
$M$ ચુંબકીય મોમેન્ટ ધરાવતા ગજિયા ચુંબકને $B$ ચુંબકીયક્ષેત્રને લંબ મૂકેલું છે. જો ચુંબકના દરેક ધ્રુવ વડે અનુભવાતું બળ $F$ હોય, તો ચુંબકની લંબાઈ કેટલી હશે?
ચુંબકનો દિશા દર્શાવવાના ગુણધર્મનો સૌ પ્રથમ ઉપયોગ કોણે કર્યો ? અને શા માટે કર્યો ? તે જણાવો .
પૃથ્વીનું ચુંબકીયક્ષેત્ર વિષુવવૃત્ત પાસે લગભગ $0.4\, G$ જેટલું છે. પૃથ્વીની દ્વિ-ધ્રુવી ચાકમાત્રા (ડાયપોલ મોમેન્ટ) શોધો.
$d$ બાજુઓનાં ચોરસનાં વિરદ્ધ ખૂણાઓએે બે નાના ગજિયા ચુંબકો જેમની મેગ્નેટિક મોમેન્ટ $M$ હોય તેમ રાખેલ છે.આમાં તેમનાં કેન્દ્રો ખૂણાઓ સાથે સુસંગત છે અને તેમની અક્ષો ચોરસની એક બાજુએ સમાંતર છે. જો સજાતીય ધ્રુવો એક દિશઆમાં હોય, તો ચોરસનાં કોઈપણ ખૂણાએ ચુંબકીય પ્રેરણ
બે ગજિયા ચુંબકને $d $ અંતરે સમઅક્ષિય મૂકતાં તેમની વચ્ચે લાગતું બળ કોના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં હોય?