પ્રકાશનું સ્વરૂપ કણ કે તરંગ સ્વરૂપ પૈકી કયું સમજવું તે પ્રક્રિયાના પ્રકાર પર આધાર રાખે છે. તે ઉદાહરણ આપી સમજાવો.
આપણી આંખ વડે કોઈ પણ પદાર્થને જોતી વખતે પ્રકાશના કણ અને તરંગ સ્વરૂપના વર્ણનો અગત્યના છે.
આંખની કીકી દ્વારા પ્રકાશ કેન્દ્રિત થવાની પ્રક્રુયા એ પ્રકાશના તરંગ સ્વરૂપ દ્વારા સારી રીતે સમજી શકાય છે.
આંખના રેટિના (પડદા)માં રહેલા કોષો જેવાં કે $Rods$ અને $Cones$ દ્વારા પ્રકાશનું શોષણ સમજવા માટે પ્રકાશના કણ (ફોટોન) સ્વરૂપની જરૂર પડે છે. આમ, વસ્તુને જોતી વખતે પ્રકાશના બંને સ્વરૂપો ભાગ ભજવે છે.
$100W$ બલ્બ દ્વારા $540\ nm$ તરંગલંબાઈવાળા ઉત્સર્જાતા કિરણોની સંખ્યા પ્રતિ સેકન્ડ શોધો ? $(h = 6 \times 10^{-34}\ J - s)$
હિલિયમ-નિયોન લેસર વડે $632.8\, nm$ તરંગલંબાઈનો એકરંગી (Monochromatic) પ્રકાશ ઉત્પન્ન થાય છે. ઉત્સર્જિત પાવર $9.42\, mW$ જેટલો છે.
$(a)$ પ્રકાશ પુંજમાં રહેલા દરેક ફોટોનની ઊર્જા અને વેગમાન શોધો.
$(b)$ આ પૂંજ વડે પ્રકાશિત લક્ષ્ય (ટાર્ગેટ) પર સરેરાશ રીતે એક સેકન્ડ દીઠ કેટલા ફોટોન આપાત થતા હશે? (પૂંજનો આડછેદ સમાન અને લક્ષ્યના ક્ષેત્રફળ કરતાં નાનો છે તેમ ધારો), અને
$(c)$ ફોટોનના વેગમાન જેટલું વેગમાન ધરાવવા માટે હાઈડ્રોજન પરમાણુએ કેટલી ઝડપથી ગતિ કરવી જોઈએ ?
$2\,mW$ નું લેસર $500\,nm$ તરંગલંબાઈ પર કામ કરે છે.દર સેક્ન્ડે ઉત્પન્ન થતાં ફોટોનની સંખ્યા કેટલી હશે? [ પ્લાંકનો અચળાંક $h = 6.6 \times 10^{-34}\,Js,$ પ્રકાશની ઝડપ $c = 3.0\times 10^8\,m/s$ ]
$E$ ઊર્જાવાળું વિકિરણ લંબરૂપે સંપૂર્ણ પરાવર્તક સપાટી પર આપાત થાય છે,. સપાટીને મળતું વેગમાન કેટલું હશે?( $C$ પ્રકાશનો વેગ છે.)
ફોટોન તથા ઇલેકટ્રોનને સમાન ઊર્જા $(10^{-20}\ J)$ આપવામાં આવે છે. ફોટોન તથા ઇલેકટ્રોન સાથે સંકળાયેલ તરંગલંબાઈ $\lambda_{ph}$ અને $\lambda_{el}$ હોય તો સાચું વિધાન....