નીચે આપેલ માહિતી પરથી બતાવો કે $A$ અને $B$ માંથી કયા સમૂહમાં વધારે ચલન છે?

ગુણ

$10-20$ $20-30$ $30-40$ $40-50$ $50-60$ $60-70$ $70-80$
સમૂહ  $A$ $9$ $17$ $32$ $33$ $40$ $10$ $9$
સમૂહ $B$ $10$ $20$ $30$ $25$ $43$ $15$ $7$

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

Firstly, the standard deviation of group $A$ is calculated as follows.

Marks

Group $A$

${f_i}$

Mid-point

${x_i}$

${y_i} = \frac{{{x_i} - 45}}{{10}}$ ${y_i}^2$ ${f_i}{y_i}$ ${f_i}{y_i}^2$
$10-20$ $9$ $15$ $-3$ $9$ $-27$ $81$
$20-30$ $17$ $25$ $-2$ $4$ $-34$ $68$
$30-40$ $32$ $35$ $-1$ $1$ $-32$ $32$
$40-50$ $33$ $45$ $0$ $0$ $0$ $0$
$50-60$ $40$ $55$ $1$ $1$ $40$ $40$
$60-70$ $10$ $65$ $2$ $4$ $20$ $40$
$70-80$ $9$ $75$ $3$ $9$ $27$ $81$
  $150$       $-6$ $342$

Here, $h =10, N =150, A =45$

Mean $ = A + \frac{{\sum\limits_{i = 1}^7 {{x_i}} }}{N} \times h$

$ = 45 + \frac{{\left( { - 6} \right) \times 10}}{{150}} \times 45 - 0.4 = 44.6$

$\sigma _1^2 = \frac{{{h^2}}}{{{N^2}}}\left[ {N\sum\limits_{i = 1}^7 {{f_i}{y_i}^2 - {{\left( {\sum\limits_{i = 1}^7 {{f_i}{y_i}} } \right)}^2}} } \right]$

$=\frac{100}{22500}\left[150 \times 342-(-6)^{2}\right]$

$=\frac{1}{225}(51264)$

$=227.84$

$\therefore$ Standard deviation $\left(\sigma_{1}\right)=\sqrt{227.84}=15.09$

The standard deviation of group $B$ is calculated as follows.

Marks

Group $A$

${f_i}$

Mid-point

${x_i}$

${y_i} = \frac{{{x_i} - 45}}{{10}}$ ${y_i}^2$ ${f_i}{y_i}$ ${f_i}{y_i}^2$
$10-20$ $9$ $15$ $-3$ $9$ $9$ $-30$
$20-30$ $17$ $25$ $-2$ $4$ $4$ $-40$
$30-40$ $32$ $35$ $-1$ $1$ $1$ $-30$
$40-50$ $33$ $45$ $0$ $0$ $0$ $0$
$50-60$ $40$ $55$ $1$ $1$ $1$ $43$
$60-70$ $10$ $65$ $2$ $4$ $4$ $30$
$70-80$ $9$ $75$ $3$ $9$ $9$ $21$
  $150$         $-6$

Mean  $ = A + \frac{{\sum\limits_{i = 1}^7 {{f_i}{y_i}} }}{N} \times h$

$ = 45 + \frac{{\left( { - 6} \right) \times 10}}{{150}} \times 45 - 0.4 = 44.6$

$\sigma _2^2 = \frac{{{h^2}}}{{{N^2}}}\left[ {N\sum\limits_{i = 1}^7 {{f_i}{y_i}^2 - {{\left( {\sum\limits_{i = 1}^7 {{f_i}{y_i}} } \right)}^2}} } \right]$

$=\frac{100}{22500}\left[150 \times 366-(-6)^{2}\right]$

$=\frac{1}{225}(54864)=243.84$

$\therefore$ Standard deviation $\left(\sigma_{1}\right)=\sqrt{243.84}=15.61$

Since the mean of both the groups is same, the group with greater standard deviation will be more variable.

Thus, group $B$ has more variability in the marks.

Similar Questions

આપેલ આવૃતિ વિતરણ :

ચલ $( x )$ $x _{1}$ $x _{1}$ $x _{3} \ldots \ldots x _{15}$
આવૃતિ $(f)$ $f _{1}$ $f _{1}$ $f _{3} \ldots f _{15}$

જ્યાં $0< x _{1}< x _{2}< x _{3}<\ldots .< x _{15}=10$ અને $\sum \limits_{i=1}^{15} f_{i}>0,$ હોય તો પ્રમાણિત વિચલન ............ ના હોય શકે 

  • [JEE MAIN 2020]

નીચે આપેલ આવૃત્તિ-વિતરણ માટે મધ્યક, વિચરણ અને પ્રમાણિત વિચલન શોધો.

વર્ગ $30-40$ $40-50$ $50-60$ $60-70$ $70-80$ $80-90$ $90-100$

આવૃત્તિ

$3$ $7$ $12$ $15$ $8$ $3$ $2$

જો પાંચ અવલોકનોના મધ્યક અને વિચરણ અનુક્રમે $\frac{24}{5}$ અને $\frac{194}{25}$ હોય તથા પ્રથમ ચાર અવલોકનોનું મધ્યક $\frac{7}{2}$ હોય, તો પ્રથમ ચાર અવલોકનોનું વિચરણ......................થાય.

  • [JEE MAIN 2024]

$100$ અવલોકનોના સમૂહનો મધ્યક અને પ્રમાણિત વિચલન અનુક્રમે $20$ અને $3 $ છે. પછીથી જાણ થાય છે કે ત્રણ અવલોકનો $21, 21$ અને $18$ ખોટાં હતાં. આ ખોટાં અવલોકનોને દૂર કરવામાં આવે તો મધ્યક અને પ્રમાણિત વિચલન શોધો.

એક ધોરણના $50$ વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા ત્રણ વિષયો ગણિત, ભૌતિકશાસ્ત્ર અને રસાયણશાસ્ત્રમાં મેળવેલા ગુણનો મધ્યક અને પ્રમાણિત વિચલન નીચે પ્રમાણે છે :

વિષય

ગણિત  ભૌતિકશાસ્ત્ર

રસાયણશાસ્ત્ર

મધ્યક  $42$ $32$ $40.9$
પ્રમાણિત વિચલન  $12$ $15$ $20$

કયા વિષયમાં સૌથી વધુ ચલન અને કયા વિષયમાં સૌથી ઓછું ચલન છે ?