Gujarati
10-2. Parabola, Ellipse, Hyperbola
medium

यदि किसी अतिपरवलय की उत्केन्द्रता तथा इसकी संयुग्मी की उत्केन्द्रता क्रमश:  $e$ तथा $e’$ हो, तो 

A

${\left( {\frac{1}{e}} \right)^2} + {\left( {\frac{1}{{e'}}} \right)^2} = 1$

B

$\frac{1}{e} + \frac{1}{{e'}} = 1$

C

${\left( {\frac{1}{e}} \right)^2} + {\left( {\frac{1}{{e'}}} \right)^2} = 0$

D

$\frac{1}{e} + \frac{1}{{e'}} = 2$

Solution

(a) माना अतिपरवलय $\frac{{{x^2}}}{{{a^2}}} – \frac{{{y^2}}}{{{b^2}}} = 1$…..$(i)$

तब इसका संयुग्मी होगा $\frac{{{x^2}}}{{{a^2}}} – \frac{{{y^2}}}{{{b^2}}} =  – 1$…..$(ii)$

अतिपरवलय $(i)$ की उत्केन्द्रता $e$ है। तब ${b^2} = {a^2}({e^2} – 1)$

या    $\frac{1}{{{e^2}}} = \frac{{{a^2}}}{{({a^2} + {b^2})}}$ …..$(iii)$

इसी प्रकार अतिपरवलय $(ii)$ की उत्केन्द्रता e' है। तब

${a^2} = {b^2}(e{'^2} – 1)$

$\frac{1}{{e{'^2}}} = \frac{{{b^2}}}{{({a^2} + {b^2})}}$…..$(iv)$

$(iii)$ व $(iv)$ को जोड़ने पर,  

$\frac{1}{{{{(e')}^2}}} + \frac{1}{{{e^2}}} $

$= \frac{{{a^2}}}{{{a^2} + {b^2}}} + \frac{{{b^2}}}{{{a^2} + {b^2}}} = 1.$

Standard 11
Mathematics

Similar Questions

Start a Free Trial Now

Confusing about what to choose? Our team will schedule a demo shortly.