સાબિત કરો કે $f:[-1,1] \rightarrow R ,$ $f(x)=\frac{x}{(x+2)}$ દ્વારા વ્યાખ્યાયિત વિધેય એક-એક છે. વિધેય $f:[-1,1] \rightarrow,$ નો વિસ્તાર$ f(x)=\frac{x}{(x+2)}$ તો $f$ નું પ્રતિવિધેય શોધો.
સૂચન : $f$ ના વિસ્તારમાં આવેલ $y$ ને સંગત કોઈક $x \in [ - 1,1]$ માટે $y=f(x)=\frac{x}{x+2}$, એટલે કે, $x = \frac{{2y}}{{(1 - y)}}$,
$f :[-1,1] \rightarrow R$ is given as $(x)=X(X+2)$
For one - one
Let $f ( x )= f ( y )$
$\Rightarrow(X+2)=(Y+2)$
$\Rightarrow x y+2 x=x y+2 y$
$\Rightarrow 2 x=2 y$
$\Rightarrow x=y$
$\therefore f$ is a one $-$ one function.
It is clear that $f:[-1,1] \rightarrow$ Range $f$ is onto.
$\therefore $ $f :[-1,1]$ $\rightarrow $ Range $f$ is one - one and onto and therefore, the inverse of the function $f :[-1,1]$ $\rightarrow $ Range $f$ exists.
Let $g:$ Range $f \rightarrow [-1,1]$ be the inverse of $f$
Let $y$ be an arbitrary element of range $f$
since $f :[-1,1] \rightarrow $ Range $f$ is onto, we have
$y=f(x)$ for some $x \in[-1,1]$
$\Rightarrow y=\frac{x}{(x+2)}$
$\Rightarrow x y+2 y=x$
$\Rightarrow x(1-y)=2 y$
$\Rightarrow x-\frac{2 y}{1-y},\, y \neq 1$
Now, let us define $g:$ Range $f \rightarrow[-1,1]$ as
$g(y)=\frac{2 y}{1-y}, y \neq 1$
Now,
$(g o f)(x)=g(f(x))=g\left(\frac{x}{(x+2)}\right)$ $=2\left(\frac{2\left(\frac{x}{x+2}\right)}{1-\left(\frac{x}{x+2}\right)}\right)$ $=\frac{2 x}{x+2-x}=\frac{2 x}{2}=x$
and
$(f o g)(y)=f(g(y))=f\left(\frac{2 y}{1-y}\right)$ $=\frac{\frac{2 y}{1-y}}{\frac{2 y}{1-y}+2}$ $=\frac{2 y}{2 y+2-2 y}=\frac{2 y}{2}=$
$\therefore $ $g o f=x=I_{[-1,1]}$ and $fog =y=$ $I_{Range}$
$\therefore $ $-f^{-1}=g$
$\Rightarrow f^{-1}(y)=\frac{2 y}{1-y}$, $y \neq 1$
આપેલ પૈકી . . . . વિધેયનું વ્યસ્ત વિધેય તે વિધેય જ હોય .
જો $f(x) = \frac{x}{{1 + x}}$, તો ${f^{ - 1}}(x) =$
$S=\{a, b, c\}$ અને $T=\{1,2,3\}$ લો. જો અસ્તિત્વ હોય, તો નીચે આપેલાં વિધેયો $F:S \to T$ માટે $F^{-1}$ શોધો. $F =\{( a , 2)\,,(b , 1),\,( c , 1)\}$
નીચેનામાંથી ક્યા વિધેયનુ પ્રતિવિધેય શક્ય નથી. (જ્યા $[.]\, \to$ એ મહત્તમ પુર્ણાક વિધેય છે.)
$f: \{1,2,3,4\}\rightarrow\{10\},$ $f =\{(1,10),(2,10),(3,10),(4,10)\}$ વિધેયનાં પ્રતિવિધેય મળી શકશે ? કારણ સહિત નિર્ણય કરો