એક $60$ બલ્બના નમૂનાનો ચાલવાનો મધ્યક $650$ કલાકો અને પ્રમાણિત વિચલન $8$ કલાકો છે બીજા $80$ બલ્બના નમૂનાનો ચાલવાનો મધ્યક $660$ કલાકો અને પ્રમાણિત વિચલન $7$ કલાકો છે તો બધાનું પ્રમાણિત વિચલન કેટલું થાય ?
Here, $n_{1}=60, \bar{x}_{1}=650, s_{1}=8$ and $n_{2}=80, \bar{x}_{2}=660, s_{2}=7$
$\therefore \quad \sigma=\sqrt{\frac{n_{1} s_{1}^{2}+n_{2} s_{2}^{2}}{n_{1}+n_{2}}+\frac{n_{1} n_{2}\left(\bar{x}_{1}-\bar{x}_{2}\right)^{2}}{\left(n_{1}+n_{2}\right)^{2}}}$
$=\sqrt{\frac{60 \times(8)^{2}+80 \times(7)^{2}}{60+80}+\frac{60 \times 80(650-660)^{2}}{(60+80)^{2}}}$
$=\sqrt{\frac{6 \times 64+8 \times 49}{14}+\frac{60 \times 80 \times 100}{140 \times 140}}$
$=\sqrt{\frac{192+196}{7}+\frac{1200}{49}=\sqrt{\frac{388}{7}+\frac{1200}{49}}}{\sqrt{\frac{2716+1200}{49}}}$
$=\sqrt{\frac{3915}{49}}=\sqrt{79.9}=8.9$
વિધાન $- 1 : $ પ્રથમ $n$ યુગ્મ પ્રાકૃતિક સંખ્યાઓનું વિચરણ $\frac{{{n^2}\, - \,\,1}}{4}$છે.
વિધાન $ - 2$ : પ્રથમ પ્રાકૃતિક સંખ્યાઓનો સરવાળો $\frac{{n(n\,\, + \,\,1)}}{2}$અને પ્રથમ $n$ પ્રાકૃતિક સંખ્યાઓના વર્ગનો સરવાળો $\frac{{n(n\, + \,\,1)\,(2n\, + \,\,1)}}{6}$ છે.
જો $x_i $ નું પ્રમાણિત વિચલન $10$ હોય તો ($50 + 5x_i$)નું વિચરણ કેટલું હશે ?
$x $ ના $15$ અવલોકનોના પ્રયોગમાં $\Sigma$ $x^2 = 2830,$ $\Sigma$ $x = 170 $ આ પરિણામ મળે છે. એક અવલોકન $20$ ખોટું મળે છે અને તેના સ્થાને સાચું અવલોકન $30$ મૂકવામાં આવે તો સાચું વિરણ કેટલું થાય ?
જો બે $200$ અને $300$ અવલોકનો ધરાવતા સમૂહોનો મધ્યક અનુક્રમે $25, 10$ અને તેમનો $S.D.$ અનુક્રમે $3$ અને $4$ હોય તો બંને સમૂહોને ભેગા કરતાં $500$ અવલોકનો ધરાવતા નવા સમૂહનો વિચરણ મેળવો.
અવલોકનો $3,5,7,2\,k , 12,16,21,24$ ને ચડતા ક્રમમાં ગોઠવી ને મધ્યસ્થની સરેરાશ વિચલન $6$ હોય તો મધ્યસ્થ મેળવો.