સદિશોના સરવાળા અને બાદબાકી માટેની બૈજિક રીતે સમજાવો.
ધારો કે, $\overrightarrow{ A }$ અને $\overrightarrow{ B }$ એ $x y$-સમતલમાં આવેલા બે સદિશો છે.
$\overrightarrow{ A }$ ના ધટકો $\left( A _{x}, A _{y}\right)$ છે.
$\overrightarrow{ B }$ ના ધટકો $\left( B _{x}, B _{y}\right)$ છે.
$\therefore \overrightarrow{ A }= A _{x} \hat{i}+ A _{y} \hat{j}$ અને
$\therefore \overrightarrow{ B }= B _{x} \hat{i}+ B _{y} \hat{j}$
$\overrightarrow{ A }$ અને $\overrightarrow{ B }$ નો સરવાળો અથવા બાદબાકી $\overrightarrow{ R }$ હોય, તો
$\overrightarrow{ R }=\overrightarrow{ A } \pm \overrightarrow{ B }$
$\therefore$ $\overrightarrow{ R }=\left( A _{x} \hat{i}+ A _{y} \hat{j}\right) \pm\left( B _{x} \hat{i}+ B _{y} \hat{j}\right)$
સદિશોના સરવાળા માટે ક્રમનો અને જૂથનો નિયમ વાપરતાં,
$\therefore \overrightarrow{ R }=\left( A _{x}+ B _{x}\right) \hat{i} \pm\left( A _{y}+ B _{y}\right) \hat{j}$
$\therefore \overrightarrow{ R }= R _{x} \hat{i} \pm R _{y} \hat{j}$
જ્યાં,$R _{x}= A _{x} \pm B _{x}$
$R _{y}= A _{y} \pm B _{y}$
આમ, $\overrightarrow{ R }$ નો દરેક ધટક એ સદિશ $\overrightarrow{ A }$ અને સદિશ $\overrightarrow{ B }$ ના અનુરૂપ ધટકોના સરવાળા જેટલો હોય છે. આ રીતે ત્રિ-પરિમાણમાં,
$\overrightarrow{ A }= A _{x} \hat{i}+ A _{y} \hat{j}+ A _{z} \hat{k}$
$\overrightarrow{ B }= B _{x} \hat{i}+ B _{y} \hat{j}+ B _{z} \hat{k}$ હોય,તો
$\overrightarrow{ R }=\overrightarrow{ A } \pm \overrightarrow{ B }$
$\therefore \overrightarrow{ R }= R _{x} \hat{i} \pm R _{y} \hat{j}$
$R _{x}= A _{x} \pm B _{x}$
$R _{y}= A _{y} \pm B _{y}$
$R _{z}= A _{z} \pm B _{z}$
આ રીતની મદદથી ગમે તેટલી સંખ્યાના સદિશોનો સરવાળો કે બાદબાકી કરી શકાય છે.
સદિશોના સરવાળા માટેના બે ગુણધર્મ લખો.
કેટલાક સદિશોના પરિણામીનો $x$ ઘટક.......
(a) એ સદિશોના $x$ ઘટકના સરવાળા જેટલો હોય છે.
(b) સદિશોના મૂલ્યના સરવાળા કરતાં કદાચ ઓછો હોય છે.
(c) સદિશોના મૂલ્યના સરવાળા કરતાં કદાચ વધારે હોય છે.
(d) સદિશોના મૂલ્યના સરવાળા જેટલો હોય છે.
આપેલા વિધાન માથી સાચા વિધાન ક્યાં છે ?
આકૃતિમાં દર્શાવેલ કણ $5 \,ms^{-1}$ ની અચળ ઝડપથી ભ્રમણ કરે છે. તો અડધા પરિભ્રમણ દરમિયાન વેગમાં કેટલા ........$ms^{-1}$ નો ફેરફાર થાય?
આકૃતિમાં રહેલ સદિશ $\overrightarrow{ OA }, \overrightarrow{ OB }$ અને $\overrightarrow{ OC }$ ના મૂલ્ય સમાન છે. $\overrightarrow{ OA }+\overrightarrow{ OB }-\overrightarrow{ OC }$ ની $x$-અક્ષ સાથેની દિશા કેટલી થાય?
નીચે આપેલ કોલમ $-I$ માં સદિશો ,$\vec a \,$ $\vec b \,$ અને $\vec c \,$ વચ્ચેનો સંબંધ અને કોલમ $-II$ માં ,$\vec a \,$ $\vec b \,$ અને $\vec c \,$ સદિશો $XY$ સમતલમાં નમન સાથે દર્શાવેલ છે, તો કોલમ $-I$ અને કોલમ $-II$ ને સારી રીતે જોડો.
કોલમ $-I$ | કોલમ $-II$ |
$(a)$ $\vec a \, + \,\,\vec b \, = \,\,\vec c $ | $(i)$ Image |
$(b)$ $\vec a \, - \,\,\vec c \, = \,\,\vec b$ | $(ii)$ Image |
$(c)$ $\vec b \, - \,\,\vec a \, = \,\,\vec c $ | $(iii)$ Image |
$(d)$ $\vec a \, + \,\,\vec b \, + \,\,\vec c =0$ | $(iv)$ Image |