એક સમાંતર શ્રેણીનાં પ્રથમ $p, q$ અને $r$ પદોના સરવાળા અનુક્રમે $a, b$ અને $c$ છે. સાબિત કરો કે $\frac{a}{p}(q-r)+\frac{b}{q}(r-p)+\frac{c}{r}(p-q)=0$

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

Let $a_{1}$ and $d$ be the first term and the common difference of the $A.P.$ respectively According to the given information,

$S_{p}=\frac{p}{2}\left[2 a_{1}+(p-1) d\right]=a$         .........$(1)$

$\Rightarrow 2 a_{1}+(p-1) d=\frac{2 a}{p}$

$S_{q}=\frac{q}{2}\left[2 a_{1}+(q-1) d\right]=b$          ............$(2)$

$S_{r}=\frac{r}{2}\left[2 a_{1}+(r-1) d\right]=c$

$\Rightarrow 2 a_{1}+(r-1) d=\frac{2 c}{r}$            ............$(3)$

Subtracting $(2)$ from $(1),$ we obtain

$(p-1) d-(q-1) d=\frac{2 a}{p}-\frac{2 b}{q}$

$\Rightarrow d(p-1-q+1)=\frac{2 a q-2 b p}{p q}$

$\Rightarrow d(p-q)=\frac{2 a q-2 b p}{p q}$

$\Rightarrow d=\frac{2(a q-b p)}{p q(p-q)}$        ..........$(4)$

Subtracting $(3)$ from $(2),$ we obtain 

$(q-1) d-(r-1) d=\frac{2 b}{q}-\frac{2 c}{r}$

$\Rightarrow d(q-1-r+1)=\frac{2 b}{q}-\frac{2 c}{r}$

$\Rightarrow d(q-r)=\frac{2 b r-2 q c}{q r}$

$\Rightarrow d=\frac{2(b r-q c)}{q r(q-r)}$           ...........$(5)$

Equating both the values of $d$ obtained in $(4)$ and $(5),$ we obtain

$\frac{a q-b p}{p q(p-q)}=\frac{b r-q c}{q r(q-r)}$

$\Rightarrow q r(q-r)(a q-b q)=p q(q-q)(b r-q c)$

$\Rightarrow r(a q-b p)(q-r)=p(b r-q c)(p-q)$

$\Rightarrow(a q r-b p r)(q-r)=(b p r-p q c)(p-q)$

Dividing both sides by $pqr,$ we obtain

$\left(\frac{a}{p}-\frac{b}{q}\right)(q-r)=\left(\frac{b}{q}-\frac{c}{r}\right)(p-q)$

$\Rightarrow \frac{a}{p}(q-r)-\frac{b}{q}(q-r+p-q)+\frac{c}{r}(p-q)=0$

$\Rightarrow \frac{a}{p}(q-r)+\frac{b}{q}(r-p)+\frac{c}{r}(p-q)=0$

Thus, the given result is proved.

Similar Questions

$1$ અને $31$ વચ્ચે જ સંખ્યાઓ એવી રીતે મૂકવામાં આવે છે કે જેથી બનતી શ્રેણી સમાંતર શ્રેણી હોય અને $7$ મી અને $(m-1)$ મી સંખ્યાનો ગુણોત્તર $5 : 9$ હોય, તો $m$ નું મૂલ્ય શોધો. 

જો $a_1, a_2, a_3 …………$ એ સમાંતર શ્રેણીમાં છે અને $a_1 + a_4 + a_7 + …………… + a_{16} = 114$, હોય તો  $a_1 + a_6 + a_{11} + a_{16}$ ની કિમંત મેળવો.

  • [JEE MAIN 2019]

$3,3^2, 3^3, ......, 3^n$ નો સમગુણોત્તર મધ્યક કયો હશે ?

પાંચ સંખ્યાઓ સમાંતર શ્રેણીમાં છે કે જેનો સરવાળો $25$ થાય અને ગુણાકાર $2520 $ થાય. જો પાંચ પૈકી કોઈ એક સંખ્યા $-\frac{1}{2},$ હોય તો તેમાથી મહતમ સંખ્યા મેળવો.

  • [JEE MAIN 2020]

વધતી સમાંતર શ્રેણીમાં ચાર જુદા જુદા પૂર્ણાકો લો. તેમાંનો એક પૂર્ણાક બાકીના ત્રણ પૂર્ણાકોના વર્ગના સરવાળા બરાબર છે. તો બધી જ સંખ્યાઓનો ગુણાકાર કેટલો થાય ?